نقش آموزش مهارت های خودکنترلی در بهبود رفتارهای کلاسی

آموزش مهارت های خودکنترلی به عنوان یکی از مولفه های اساسی رشد روانی-اجتماعی دانش آموزان، نقشی بنیادین در بهبود رفتارهای کلاسی ایفا می کند. خودکنترلی به توانایی فرد در مدیریت هیجانات، کنترل تکانه ها و تاخیر در ارضای نیازها اطلاق می شود و با پیامدهای مثبت تحصیلی، رفتاری و اجتماعی ارتباط تنگاتنگ دارد. این مهارت ها به دانش آموزان کمک می کند تا در مواجهه با موقعیت های چالش برانگیز، پاسخ های سنجیده تری ارائه دهند، رفتارهای سازگارانه تری بروز دهند و تعارضات را به شیوه ای منطقی حل وفصل نمایند. پژوهش های متعدد نشان داده اند که برنامه های آموزشی مبتنی بر تقویت خودکنترلی، موجب کاهش بروز رفتارهای پرخاشگرانه، بی نظمی در کلاس، قطع مکرر جریان تدریس و افزایش توجه و تمرکز در فعالیت های آموزشی می شود.از سوی دیگر، خودکنترلی نه تنها بر کنترل رفتاری تاثیرگذار است، بلکه در شکل گیری مسئولیت پذیری، افزایش انگیزه درونی و بهبود روابط بین فردی نیز نقش دارد. دانش آموزانی که مهارت های خودکنترلی بالاتری دارند، معمولا توانایی بیشتری در پیروی از قوانین کلاس، احترام به حقوق دیگران و مشارکت موثر در فعالیت های گروهی از خود نشان می دهند. این ویژگی ها، محیط کلاس را به فضایی امن، منظم و یادگیرنده تبدیل می کند. افزون بر این، آموزش خودکنترلی زمینه ساز تقویت عملکرد تحصیلی نیز هست؛ زیرا موجب افزایش پشتکار، تنظیم اهداف و مدیریت زمان در دانش آموزان می شود.این مقاله با رویکردی مروری و تحلیلی، به بررسی مبانی نظری و پژوهش های میدانی مرتبط با نقش آموزش مهارت های خودکنترلی در بهبود رفتارهای کلاسی می پردازد و با ارائه پیشنهادهایی کاربردی، بر ضرورت گنجاندن این آموزش ها در برنامه های درسی تاکید می ورزد. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که تقویت خودکنترلی نه تنها ابزاری موثر در مدیریت کلاس است، بلکه ابزاری تربیتی در مسیر پرورش شهروندانی مسئول، خودآگاه و قانون مدار نیز به شمار می آید.

کلیدواژه ها:

مهارت های خودکنترلی ، رفتارهای کلاسی ، مدیریت هیجانات ، پرخاشگری دانش آموزان ، محیط یادگیری مثبت