کاربرد سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مدیریت، پایش و تصمیم سازی بلادرنگ عملیات آتش نشانی شهری و صنعتی

چکیده با رشد پیچیدگی های شهری و صنعتی در کلان شهرها و نواحی صنعتی، مدیریت کارآمد حوادثی نظیر آتش سوزی نیازمند بهره گیری از فناوری های نوین و سیستم های تصمیم یار هوشمند است. سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان ابزاری قدرتمند در حوزه تحلیل مکانی، نقش کلیدی در برنامه ریزی، پایش بلادرنگ و تصمیم سازی سریع عملیات آتش نشانی ایفا می کنند. قابلیت های GIS در تحلیل فضایی، یکپارچه سازی داده های چندلایه، مدل سازی خطر و ارزیابی ریسک های محیطی، امکان پیش بینی و واکنش هدفمند را فراهم می سازد.هدف این پژوهش تحلیل کاربردی سامانه GIS در حوزه آتش نشانی شهری و صنعتی است. مواردی مانند مکان یابی بهینه ایستگاه های آتش نشانی، تحلیل دسترسی سریع به مناطق پرخطر، مدل سازی گسترش آتش در محیط های متراکم و پایش بلادرنگ منابع و نیروهای امدادی مورد بررسی قرار گرفته اند. روش تحقیق ترکیبی از تحلیل داده های مکانی، شبیه سازی در نرم افزارهای( GIS ArcGIS و (QGISو مطالعه موردی در یک منطقه صنعتی شاهین شهر است.نتایج نشان می دهد که پیاده سازی سیستم تصمیم یار مبتنی بر GIS منجر به کاهش زمان واکنش تا 42٪، بهبود دقت مکان یابی منابع تا 38٪ و افزایش کارایی استقرار تجهیزات در سناریوهای مختلف حریق شده است. همچنین مدل های AHP-Fuzzy و ANP برای اولویت بندی مناطق پرخطر و مسیرهای واکنش سریع به کار گرفته شده که منجر به بهینه سازی تخصیص منابع و نیروها شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که GIS یک ابزار مکمل نیست بلکه بخش جدایی ناپذیر از طراحی سامانه های هوشمند واکنش سریع در حوزه آتش نشانی آینده نگر است. این پژوهش مسیر روشنی برای بهره گیری از GIS در یکپارچه سازی عملیات امداد، مدیریت شهری و توسعه تاب آوری در برابر بحران های حرارتی ارائه می کند.

کلیدواژه ها:

سامانه اطلاعات جغرافیایی ، مدیریت عملیات آتش نشانی ، پایش بلادرنگ ، اطفای حریق شهری