واکاوی ارتباط بین فراسنج های دمای خاک ایستگاه های هواشناسی استان کرمانشاه با الگوهای پیوند از دور

در این پژوهش از داده های دمای خاک سه ایستگاه هواشناسی استان کرمانشاه و داده های ۱۶ شاخص دور-پیوندی، با هدف بررسی ارتباط بین این دو سری داده استفاده شد. در گام نخست داده های دمای لایه های خاک در یک دوره ۲۵ ساله (۱۹۹۶-۲۰۲۰) از اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه و داده های شاخص های دورپیوندی نیز از تارنمای NOAA و BOM دریافت گردید. در ادامه، داده های ماهانه همه شاخص ها و دمای لایه های ایستگاه ها در قالب ماتریس همبستگی دسته بندی و ارزیابی شدند. سپس با استفاده از روش-های آماری چند متغیره پارامتری و واکاوی همدید، ارتباط بین شاخص ها و دمای خاک بررسی و تفسیر گردید. یافته های این پژوهش نشان دهنده پژواک روند گرمایش جهانی در دمای خاک منطقه است. شاخص های دمای آب پهنه های دریایی شاخاب پارس، خزر، شرق مدیترانه دریای سرخ و شمال اقیانوس هند، بیشترین همبستگی را با دمای خاک همه ژرفاهای ایستگاه ها داشتند. از بین شاخص های کلاسیک، بیشترین ضریب همبستگی مثبت در همه لایه ها با شاخص AMO بدست آمد. هم چنین به کمک روش تحلیل عاملی از بین همه شاخص ها، شش مولفه اصلی بدست آمد که طبق معیار بار عاملی سه مولفه بارزتر به ترتیب، مولفه یکم، دمای آب پهنه های دریایی منطقه، مولفه دوم دمای آب شمال اقیانوس هند و مولفه سوم دمای آب شمال اقیانوس اطلس نامگذاری و آشکارسازی شد. در ادامه از روش رگرسیون گام به گام با تاخیر یک فصل، برای امکان سنجی پیش بینی دمای خاک ایستگاه هواشناسی کشاورزی مبنای سرارود استفاده شد. یافته ها نشان دهنده قابلیت پیش بینی پذیری بیشتر در فصول گرم سال است. در نهایت، سازوکار همدید موثر بر نوسان دمای خاک با رویکرد محیطی به گردشی تفسیر گردید.

کلیدواژه ها:

دمای خاک ، پیوند از دور ، کرمانشاه ، ایران