امکان سنجی تغییر کشت از گیاهان زراعی به دارویی در شرایط خشکسالی: مورد منطقه مارگون

پژوهش حاضر باهدف بررسی امکان سنجی تغییر کشت از گیاهان زراعی به گیاهان دارویی در منطقه مارگون استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد. این پژوهش در دو مرحله انجام گرفت. جامعه آماری مرحله اول و دوم به ترتیب شامل کارشناسان جهاد کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد و بهره برداران کشاورزی منطقه مارگون بودند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بود. روایی صوری آن با استفاده از پانل متخصصان توسعه روستایی و ترویج کشاورزی ارزیابی و پایایی آن از طریق مطالعه پیش آهنگ (ضریب آلفای کرونباخ ۷۲/۰-۸۶/۰) تایید شد. نمونه گیری مرحله اول هدفمند و مرحله دوم به صورت کاملا تصادفی بود. مشارکت کنندگان در مرحله اول ۱۵ نفر و در مرحله دوم حجم نمونه برابر ۱۴۵ نفر بود. نتایج مرحله اول پژوهش نشان داد، از بین شش گیاه دارویی آویشن، بن سرخ، گل محمدی، آنغوزه، موسیر و زعفران، آنغوزه بهتر مناسب ترین گیاه دارویی برای کشت در منطقه مارگون هست. نتایج مرحله امکان تغییر کشت به لحاظ ۵ ویژگی نوآوری نشان داد که قابلیت رویت در شرایط مناسبی قرار داشت. در رابطه با ویژگی هایی نظیر مزیت نسبی، سازگاری، آزمون پذیری باید اشاره شود که شرایط موجود در حد حداقل مورد انتظار (مطلوب) هستند و لذا ازلحاظ این موارد نیز امکان تغییر کشت وجود دارد. نهایتا، ازلحاظ ویژگی پیچیدگی، وضعیت مطلوبی فراهم نبود و وضعیت موجود، فراتر از حد مورد انتظار پاسخگویان بود. با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد شد که در راستای رفع پیچیدگی های کشت آنغوزه و افزایش آگاهی کشاورزان از کلاس های آموزشی و ترویجی و بازدید از مزارع نمونه و گفتگو با کشاورزان پیشرو استفاده شود.

کلیدواژه ها:

خشکسالی ، تغییر اقلیم ، تغییر کشت ، گیاهان دارویی ، نظریه نشر نوآوری