تحلیل حقوق خوانده در مراحل مختلف دادرسی کیفری با تاکید بر نظام تعزیرات

در نظام عدالت کیفری، رعایت حقوق خوانده به عنوان یکی از ارکان دادرسی عادلانه از اهمیت بنیادین برخوردار است. این حقوق در مراحل مختلف دادرسی اعم از تحقیقات مقدماتی، رسیدگی بدوی، تجدیدنظر و اجرای حکم تعریف می شوند. با وجود پیش بینی اصول دادرسی منصفانه در قوانین کیفری ایران، در ساختار سازمان تعزیرات حکومتی به دلیل ماهیت شبه قضایی این نهاد، برخی از این حقوق با چالش هایی روبه روست. تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع حقوقی، قوانین و آیین نامه های داخلی و اسناد بین المللی، به بررسی تطبیقی حقوق خوانده در دادرسی کیفری در دو حوزه دادگاه های کیفری و تعزیرات حکومتی می پردازد.سوال اصلی پژوهش آن است که آیا نظام تعزیرات حکومتی توانسته است از منظر حقوقی، تضمینات مشابه دادرسی کیفری رسمی برای خوانده فراهم آورد؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که در حوزه هایی چون حق دسترسی به وکیل، حق سکوت، حق اطلاع از محتویات پرونده، علنی بودن دادرسی و تجدیدنظرخواهی، عملکرد سازمان تعزیرات با کاستی های جدی مواجه است. این امر به تضعیف اصل برائت و نابرابری حقوق دفاعی متهمان در دو نظام انجامیده است. در پایان، پیشنهاد شده است که اصلاح ساختار تعزیرات، تقویت ضمانت های حقوقی و تسری اصول آیین دادرسی کیفری به این نهاد ضروری است.

کلیدواژه ها:

دادررسی کیفری ، حقوق خوانده ، تعزیرات حکومتی ، حق دسترسی به وکیل