نقش تشویق و تنبیه در تقویت رفتار مطلوب در کلاس

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تشویق و تنبیه در تقویت رفتارهای مطلوب در کلاس های درس دوره ابتدایی بود. روش تحقیق از نوع توصیفی–پیمایشی و جامعه آماری شامل معلمان یکی از مدارس ابتدایی شهر کرندغرب در سال تحصیلی ۱۴۰۳–۱۴۰۴ بود. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد و ۳۰ نفر از معلمان با سابقه های تدریس مختلف در پژوهش شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته با روایی محتوایی و پایایی مطلوب (آلفای کرونباخ ۰/۸۱) بود. یافته ها نشان داد که معلمان استفاده از تشویق را در تقویت رفتارهای مثبت بسیار موثر می دانند و میزان به کارگیری آن به طور معناداری بیشتر از تنبیه است. در مقابل، تنبیه از دید معلمان اثربخشی کمتری در بهبود رفتار داشته و در برخی موارد با پیامدهای منفی همراه بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن بود که معلمان باتجربه تر و معلمان زن گرایش بیشتری به استفاده از شیوه های تشویقی داشتند. در مجموع، تشویق به عنوان راهبردی مثبت و موثر، موجب ارتقای انگیزش، نظم و یادگیری فعال در کلاس می شود، در حالی که اتکای صرف بر تنبیه نه تنها تاثیر مثبت پایداری ندارد بلکه ممکن است رابطه معلم و دانش آموز را تضعیف کند. بر اساس یافته ها، استفاده آگاهانه و هدفمند از روش های تشویقی در مدیریت کلاس توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

تشویق ، تنبیه ، رفتار مطلوب ، مدیریت کلاس ، دوره ابتدایی