نقش ادبی عدل در منع صرف اسماء واقسام آن

یکی از مباحث مهم عربی عدل می باشد و آن خروج تحقیقی یا تقدیری اسم از صیغه اصلی خود به صیغه ای دیگر با شرط ابقاء معنای اصلیش است؛ به عبارت دیگر عدل به این معنا است که کلمه ای از کلمه دیگر مشتق شود و معنای هردو یکسان باشد. کلمه ای که عدل در آن جاری می شود را (معدول) می گویند. بر اساس نظر بسیاری از نحویان مشهور، عدل به ۲ نوع تقدیری و تحقیقی تقسیم بندی می شود و هریک دارای وزن و صیغه های مخصوص خود هستند. این عدل در منع صرف اسماء نقش مهمی را ایفا می کند و همچنین در ایجاد معانی جدید دارای نقش محوری است، که در این پژوهش به بحث و بررسی درباره انواع آن می پردازیم. از همین رو در این جستار با بکارگیری از روش توصیفی تحلیلی در صدد هستیم تا مخاطب بیش از پیش با مفهوم عدل و اقسام آن آشنا شود به شکل که نقش ادبی عدل در منع صرف اسماء چیست؟ حال پرسش مطرح شده این است که عدل در کلام عرب چه فایده ای دارد؟ در این مقاله با اسباب منع صرف اسماء که عبارتند از:(جمع، تانیث، عدل، معرفه، الف و نون زائده، ترکیب، وزن الفعل، وصف) آشنا شدیم و پی بردیم که بعضی سبب ها به تنهایی عمل می کنند و بعضی دیگر با جمع شدن با هم باعث منع صرف اسماء می شد یکی از این اسباب عدل بود که با وصفیت و علمیت جمع می شد و باعث منع صرف اسماء می شد. عدل بنابر قول مشهور علماء به عدل تقدیری و تحقیقی تقسیم می شد و هر کدام از اینها تعریف و تاثیر گذاری جداگانه در اسماء ساختار ظاهری خود لفظ و اعراب آن می گذاشتند. دانستن این مطالب کمک شایانی در موجز گویی و درک بهتر نقش کلمات و در متون عربی و بخصوص دینی خواهد گذاشت. به طور مثال در جلوگیری از التباس صفت نقش بسزایی دارد.

کلیدواژه ها:

عدل ، منصرف ، غیرمنصرف