تاثیر فضای فرهنگی و اجتماعی خانواده بر خلاقیت دانش اموزان

خلاقیت یکی از مهم ترین مولفه های تحول آموزشی و پرورش نیروی انسانی در جامعه دانشی امروز است. این توانایی ذهنی نه تنها در یادگیری و حل مسئله، بلکه در توسعه مهارت های زندگی و خودشناسی نقش کلیدی دارد. خانواده به عنوان نخستین و پایدارترین نهاد تربیتی، نقش عمده ای در شکل گیری و رشد خلاقیت کودکان و نوجوانان ایفا می کند. مقاله حاضر با رویکردی مروری، به بررسی و تحلیل پژوهش های انجام شده در زمینه تاثیر فضای فرهنگی و اجتماعی خانواده بر خلاقیت دانش آموزان می پردازد. مطالعات مورد بررسی نشان می دهد که فضای فرهنگی خانواده، شامل ارزش گذاری به علم و هنر، تشویق به مطالعه، ایجاد محیطی پر از تحریکات فکری و هنری، گفت وگوی باز والدین با فرزندان، و فراهم سازی فرصت هایی برای تجربه های متنوع، تاثیر مستقیم بر رشد خلاقیت دارد. در بعد اجتماعی نیز عواملی مانند سبک فرزندپروری دموکراتیک، روابط عاطفی مثبت، مشارکت والدین در فعالیت های آموزشی، و حمایت هیجانی و روانی، می توانند زمینه ساز پرورش توانمندی های خلاقانه دانش آموزان باشند. بررسی پژوهش های داخلی و خارجی حاکی از آن است که خانواده هایی با سرمایه فرهنگی و اجتماعی بالاتر، بیشتر قادر به ایجاد محیط های خلاق پرور برای فرزندان خود هستند. همچنین، نتایج نشان می دهد که تعامل میان مولفه های فرهنگی و اجتماعی خانواده، تاثیر هم افزا بر خلاقیت دانش آموزان دارد. در پایان، مقاله بر ضرورت توجه بیشتر سیاست گذاران آموزشی، مشاوران تربیتی و والدین به ایجاد بسترهای فرهنگی-اجتماعی مساعد در محیط خانواده برای ارتقاء خلاقیت تاکید می ورزد.

کلیدواژه ها:

خانواده ، فضای فرهنگی ، فضای اجتماعی ، دانش آموزان ، سبک فرزندپروری ، محیط خلاق پرور