پیشگیری رشدمدار در قالب برنامه های مدرسه محور در سیاست جنایی ایران

پیشگیری از بزهکاری اطفال و نوجوانان به عنوان یکی از دغدغههای اصلی نظام های عدالت کیفری، در سالهای اخیر با تغییر رویکردهای جرمشناختی، به سمت مداخلات زودهنگام و رشدمدار سوق یافته است. یکی از مهمترین بسترهای تحقق این رویکرد، محیط مدرسه و برنامه های آموزشی و تربیتی آن است. مقاله حاضر با هدف بررسی جایگاه و کارکرد « پیشگیری رشدمدار » در قالب برنامه های مدرسه محور در سیاست جنایی ایران نگاشته شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی بوده و با بهره گیری از منابع کتابخانهای و اسناد بین المللی به تحلیل مفهومی، مبانی نظری و تجربههای موفق جهانی در زمینه پیشگیری رشدمدار پرداخته و آن را با وضعیت نهاد آموزش در ایران تطبیق داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مدارس، در صورت برخورداری از برنامه های ساختاریافته آموزشی، محتوای منطبق با نیازهای اجتماعی، محیط حمایتی، و تعامل اثربخش معلمان با دانش آموزان، می توانند نقش مهمی در کاهش گرایش به رفتارهای پرخطر و بزهکارانه ایفا کنند. با این حال، در سیاست جنایی ایران، فقدان سیاستگذاری منسجم، آموزش تخصصی کادر مدرسه، و نبود برنامه های مشارکتمحور و فوق برنامه، از جمله موانع اجرای اثربخش این رویکرد است. بر این اساس، بازنگری در رویکردهای تربیتی و طراحی سیاستهای مدرسه محور مبتنی بر اصول پیشگیری رشدمدار، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای ارتقای سلامت اجتماعی کودکان و نوجوانان در کشور محسوب میشود.

کلیدواژه ها:

پیشگیری رشدمدار ، بزهکاری اطفال و نوجوانان ، سیاست جنایی ، مدرسه محوری ، آموزش و پرورش