سازوکار ارزیابی عملکرد دادگاهها و نظارت بر آنها؛ مطالعه موردی: نظام های حقوقی عربستان و ایران

کشورهایی که بنیانهای نظام قضایی خود را بر تحقق مفهوم عدالت قرار داده اند، به دنبال آن بوده اند که فرایندی برای ارزیابی مصادیق آن در نظام قضایی خود طراحی کنند و با بررسی های کارشناسی و سپس تصویب قوانین و مقررات در راستای این مهم قدم بردارند. در این راستا، این مسئله را در نظام قضایی کشورهای عربستان و جمهوری اسلامی ایران بررسی کردیم. با بررسی نحوه اعمال ارزیابی و نظارت بر کار قضات و دادگاهها در سایر نظام های حقوقی این مطلب به دست آمد که در نظام قضایی عربستان شاخصها و مصادیق مورد نظارت بر دادگاهها و قضات در قوانین به صورت عینی مشخص شده است. همچنین این کشور سیستم های انجام اعمال نظارتی خود را از طریق سیستم آماری و گزارش دهی مقامات صالح این امر، براساس شاخصهای ذکر شده در قانون طراحی کرده است. در حالی که قوانین و مقررات مرتبط با نظارت بر عملکرد قضات در نظام قضایی ایران از ایرادات و آسیب هایی رنج می برد. به طور مثال کثرت نهادهای ناظر بر رفتار و عملکرد قضات باعث می شود که نظام نظارتی از انسجام و اتقان برخوردار نباشد. چه آنکه ناظران متعددی موظف به نظارت بر رفتار و عملکرد قضات شده اند. به علاوه، موارد مورد نظارت و ارزیابی به صورت کلی بیان شده و شاخصها و معیارهای تحقق موارد ارزیابی و نظارت عینی و انضمامی پیشبینی نشده اند. شیوه ارزیابی و روش جمع آوری اطلاعات مشخص نشده است و همین امر باعث شده است که در مقام اجرا آشفتگی ها و سردرگمی هایی ایجاد شود. نتیجتا بایسته است که معیار و

کلیدواژه ها:

ارزیابی عملکرد ، نظارت ، نظام قضایی ، عربستان ، ایران