تحلیل رویکرد آیت الله خامنه ای در خصوص عدم بازدارندگی هسته ای

درحالی که هیچ ممنوعیت جامع و مطلقی تاکنون در خصوص استفاده از سلاح های هسته ای در حقوق بین الملل وجود ندارد، آیت الله خامنه ای در سال ۱۳۸۸ برای اولین بار در قالب یک فتوای فقهی ، تولید و استفاده از سلاح هسته ای را حرام و ممنوع اعلام نموده و بیان داشتند که سلاح های هسته ای در سلسله نیازها و نظام تسلیحاتی جمهوری اسلامی هیچ جایگاهی ندارد. سوالی که در این میان مطرح می باشد این است که حکم تولید سلاح های هسته ای به انگیزه هایی همچون بازدارندگی چه می باشد؟ در پاسخ باید گفت بر اساس دیدگاه آیت الله خامنه ای سلاح های هسته ای قدرت آفرین و تامین کننده امنیت نبوده و سبب بازدارندگی و باعث تحکیم قدرت سیاسی نمی گردد و اساسا این گونه سلاح ها به نوعی تهدید جدی برای امنیت و قدرت سیاسی یک جامعه به شمار می رود و ازلحاظ شرعی دارای ممنوعیت و حرمت مطلق می باشد که این امر می تواند نمانگر نگاه پیشروی و انسانی فقه امامیه و بیانگر دیدگاه اصولی جمهوری اسلامی ایران در خصوص ممنوعیت تولید و استفاده از سلاح های هسته ای باشد. کلمات کلیدی: سلاح هسته ای، فتوای هسته ای، حقوق بین الملل، بازدارندگی، عدم بازدارندگی مقدمه سلاح هسته ای به عنوان آخرین دستاورد تکنولوژیک بشر در حوزه تسلیحات، مخرب ترین ابزار نظامی ساخته بشر است، چراکه از طرفی تصور کارآیی بالای این سلاح در پایان بخشیدن آنی جنگ یا توان بازدارندگی آن، برخی کشورها را به تولید و حتی استفاده از آن واداشته و از طرف دیگر پیامدهای اسفناک حاصل از تولید و استفاده این سلاح علیه بشریت و محیط زیست، بستر گسترده ای را برای مباحث حقوقی و فقهی گشوده است. یکی از مسائل بحث برانگیز در حقوق بین الملل وضعیت تولید و استفاده از سلاح های هسته ای، می باشد، به طوری که ملاحظه می کنیم علی رغم وجود قواعد عام وخاص در خصوص سلاح های هسته ای، وضعیت معاهدات بین المللی در این خصوص غیر شفاف و مبهم می باشد، ازاین رو مشاهده می کنیم که دیوان بین المللی دادگستری در رای مشورتی ۱۹۹۶خویش، اعلام نمود که «در حقوق بین الملل عرفی و قراردادی هیچ ممنوعیت جامع و جهانی در خصوص تهدید یا توسل به سلاح هسته ای وجود ندارد» و تلویحا امکان به کارگیری این سلاح را در وضعیت حاد دفاع از خود، پذیرفته است.همچنین باید گفت علی رغم تصویب معاهده منع سلاح های هسته ای در سال ۲۰۱۷، باید اقرار نمود که هنوز هیچ ممنوعیت جامع و مطلقی در خصوص استفاده از سلاح های هسته ای وجود ندارد چراکه در این معاهده هیچ یک از کشورهای دارای سلاح هسته ای، در آن حضور نداشته و همگی با آن مخالفت نموده اند! در این شرایط ملاحظه می نماییم کشورهای دارای

کلیدواژه ها:

سلاح هسته ای ، فتوای هسته ای ، حقوق بین الملل ، بازدارندگی ، عدم بازدارندگی