جلوه های تبعیض علیه کودکان در خانواده، تحصیل و کار؛ ضعف و قوت حمایت های حقوقی

تبعیض علیه کودکان، به عنوان یکی از مصادیق بارز نقض حقوق بشر، تهدیدی جدی برای رشد همه جانبه آنان محسوب می شود و در اسناد بین المللی نظیر کنوانسیون حقوق کودک (CRC) بر لزوم مقابله با آن تصریح شده است. این پژوهش با اتخاذ روش تحلیلی-توصیفی و مبتنی بر مطالعه منابع حقوقی، به بررسی اشکال و جلوه های تبعیض علیه کودکان در سه حوزه بنیادین-خانواده، نظام آموزشی رسمی و محیط های کار کودک-پرداخته و همزمان به تحلیل انتقادی نظام های حمایتی موجود در سطوح ملی و بین المللی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در محیط خانواده، تبعیض می تواند به صورت ترجیح فرزند بر مبنای جنسیت یا غفلت عاطفی و فیزیکی نمود یابد؛ در نظام آموزشی، تبعیض های ساختاری و رفتاری بر اساس عوامل اقتصادی-اجتماعی، قومیتی، ناتوانی جسمی و جغرافیایی فرصت های برابر آموزشی را محدود می سازد؛ و در محیط های کار کودک، استثمار، شرایط کاری ناایمن و عدم دسترسی به آموزش و مراقبت های بهداشتی از جلوه های اصلی تبعیض محسوب می شود. تحلیل انتقادی اسناد حقوقی نشان می دهد که علی رغم وجود چارچوب های قانونی نسبتا پیشرفته، ضعف در اجرا، نظارت و ریشه های عمیق فرهنگی مانع از تحقق عملی حقوق کودکان شده است. بر این اساس، پژوهش بر لزوم ارتقاء اثربخشی سازوکارهای حمایتی از طریق تقویت ضمانت های اجرایی، توسعه برنامه های آموزشی با هدف اصلاح نگرش های تبعیض آمیز، تامین منابع مالی کافی برای نهادهای مسئول و افزایش آگاهی

کلیدواژه ها:

تبعیض علیه کودکان ، حقوق کودک ، کنوانسیون حقوق کودک ، حمایت حقوقی ، تحلیل انتقادی