هوش مصنوعی و حق بر آموزش؛ چالش ها و فرصت ها در عصر فناوری

زمینه و هدف: گسترش روزافزون فناوری های هوش مصنوعی در عرصه های مختلف زندگی بشر، به ویژه در نظام های آموزشی، تحولی بنیادین در شیوه های یادگیری، ارزیابی و تعاملات آموزشی پدید آورده است. این تحولات نوین، به رغم آنکه فرصت هایی بی سابقه برای ارتقای کیفیت، دسترسی و شخصی سازی آموزش فراهم می سازند، در عین حال چالش هایی جدی در زمینه حفظ عدالت آموزشی، سطوح فراگیری، حریم خصوصی کودکان، تبعیض الگوریتمی و مسئولیت پذیری نظام های آموزشی ایجاد کرده اند. با توجه به اینکه حق بر آموزش یکی از حقوق بنیادین کودک در اسناد بین المللی و نظام های حقوق داخلی است، بررسی تاثیرات چندوجهی فناوری هوش مصنوعی بر تحقق این حق، ضرورتی انکارناپذیر در عصر فناوری به شمار می رود. بر این مبنا، هدف این پژوهش، تحلیل حقوقی فرصت ها و تهدیدهای هوش مصنوعی در ارتباط با حق آموزش کودکان و تبیین الزامات سیاستی و حقوقی برای بهره برداری مسئولانه از این فناوری در نظام های آموزشی. روش: این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و اسناد حقوقی بین المللی و داخلی، به بررسی ابعاد حقوقی تاثیر هوش مصنوعی بر حق آموزش کودکان پرداخته است. با بررسی داده های پژوهش های مرتبط با هوش مصنوعی، وضعیت فعلی کاربرد آن در نظام آموزشی، در کنار تحلیل مفاد کنوانسیون حقوق کودک، سند اهداف توسعه پایدار (به ویژه هدف چهارم)، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و بررسی

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، حق بر آموزش ، فناوری ، کودکان ، تحولات آموزشی