تحلیل چالش ها و فرصت های اجرای طرح های بازآفرینی شهری در ایلام با رویکرد مشارکت شهروندان

بازآفرینی شهری به عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای بهبود کیفیت زندگی در شهرهای ایران به ویژه شهرهای کوچک و متوسط مانند ایلام، نقش حیاتی در توسعه پایدار و ارتقای عدالت اجتماعی ایفا می کند. یکی از کلیدهای موفقیت طرح های بازآفرینی شهری، مشارکت فعال و مستمر شهروندان در فرایند طراحی، اجرا و ارزیابی این طرح هاست. در شهر ایلام، به دلیل وجود محله های کم برخوردار و بافت های تاریخی که نیازمند توجه ویژه و بازسازی متناسب با هویت فرهنگی-اجتماعی هستند، مشارکت مردم می تواند علاوه بر ایجاد حس تعلق، زمینه ساز پایداری طرح ها و کاهش مقاومت های اجتماعی شود. با این حال، اجرای طرح های بازآفرینی شهری با رویکرد مشارکتی در ایلام با چالش های متعددی همراه است. نبود سازوکارهای رسمی و شفاف برای جلب و حفظ مشارکت مردمی، ضعف اطلاع رسانی و آموزش شهروندان، محدودیت های مالی و فنی، تضاد منافع میان ذی نفعان مختلف، و کمبود اعتماد متقابل میان مدیران شهری و مردم از جمله مهم ترین موانع هستند. علاوه بر این، ویژگی های اجتماعی-فرهنگی خاص منطقه، مانند سطح تحصیلات، میزان آگاهی و نقش نهادهای محلی، بر میزان مشارکت تاثیرگذار است. از سوی دیگر، فرصت های قابل توجهی نیز برای تقویت مشارکت شهروندان در این طرح ها وجود دارد. توسعه نهادهای مدنی و سازمان های مردم نهاد، استفاده از فناوری های نوین ارتباطی برای افزایش تعاملات، وجود ظرفیت های فرهنگی و تاریخی محلی، و تمایل روزافزون شهروندان به مشارکت در تصمیم گیری های شهری از جمله این فرصت هاست. همچنین، تجربه موفق برخی پروژه های کوچک مقیاس بازآفرینی در ایلام، الگوی قابل تعمیمی برای برنامه های گسترده تر فراهم کرده است. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل کیفی و مصاحبه های عمیق با مسئولان شهری، کارشناسان بازآفرینی و نمایندگان محلات، به شناسایی دقیق چالش ها و فرصت ها پرداخته و راهکارهایی برای بهبود فرآیند مشارکت شهروندان ارائه می دهد. نتایج نشان می دهد که توجه به آموزش های مشارکتی، افزایش شفافیت فرایندها، تقویت نهادهای محلی و ایجاد بسترهای اعتمادسازی، می تواند نقش موثری در موفقیت طرح های بازآفرینی شهری در ایلام داشته باشد. همچنین، پیشنهاد می شود سیاست گذاران شهری برنامه ریزی های بلندمدت مبتنی بر مشارکت واقعی و مستمر شهروندان را در اولویت قرار دهند تا علاوه بر احیای کالبدی، توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار نیز تضمین شود.

کلیدواژه ها:

بازآفرینی شهری ، مشارکت شهروندان ، توسعه پایدار ، محله های کم برخوردار ، بافت تاریخی ، عدالت اجتماعی ، نهادهای مدنی ، فناوری های نوین ، آموزش مشارکتی ، شفافیت ، اعتمادسازی ، برنامه ریزی شهری ، توسعه اجتماعی-اقتصادی