تحلیل نقش طراحی فضاهای شهری در ارتقاء فرهنگ تفکیک زباله از مبدا (با تاکید بر کارکردهای محیطی، اجتماعی و بصری فضاهای عمومی شهری)

مدیریت پسماند شهری، به ویژه تفکیک زباله از مبدا، یکی از اساسی ترین چالش های زیست محیطی در شهرهای در حال توسعه محسوب می شود. یکی از راهکارهای موثر در ارتقاء این فرآیند، بهره گیری از طراحی فضایی کارآمد در فضاهای عمومی شهری است. در این مقاله، با تمرکز بر شهر ایلام، تلاش شده است نقش طراحی معمارانه و منظر شهری در ارتقاء فرهنگ تفکیک زباله از مبدا تحلیل شود. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر داده های میدانی، مصاحبه با کارشناسان شهری و مشاهده نظام مند پارک ها و میادین منتخب است. یافته ها نشان می دهد که عواملی چون جانمایی مناسب مخازن، گرافیک محیطی، دسترسی پذیری، نورپردازی، تابلوهای آموزشی و طراحی خلاقانه مبلمان شهری تاثیر مستقیمی بر افزایش مشارکت شهروندان در تفکیک زباله دارند. همچنین نتایج حاکی از آن است که در پارک هایی که طراحی محیطی با رویکرد زیست محیطی انجام شده است، سطح آگاهی و همکاری مردم به صورت چشم گیری بالاتر است. این پژوهش بر اهمیت ترکیب دانش معماری، آموزش محیط زیستی و مدیریت شهری در ارتقاء رفتارهای زیست محیطی در سطح جامعه شهری تاکید دارد و می تواند مبنایی برای تدوین سیاست های طراحی پایدار در مدیریت پسماند ایلام و سایر شهرهای مشابه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

طراحی شهری ، تفکیک زباله ، معماری پایدار ، مدیریت پسماند ، پارک شهری ، مشارکت شهروندی ، آموزش محیط زیستی ، طراحی منظر ، مبلمان شهری ، ایلام