تاریخچه آشوب در مدل بارش و رویکرد جدید نگاشت مزدوج ( مطالعه موردی: طراحی شبکه جمع آوری رواناب شهر باغبادران)

بررسی رفتار پدیده بارش یکی از موارد اساسی در طراحی، بهره برداری و مطالعات مربوط به مهندسی آب است. از این جهت ، به کارگیری روشهای نوین همچون نظریه آشوب در هیدرولوژی و منابع آب به دلیل نوآوری و قابلیت های آن به تازگی مورد توجه قرارگرفته است. از آنجا که فرایند بارش ماهیتی دینامیک و غیرخطی دارد بنابراین شناسایی فرایند بارش از جهت آشوبناکی از اهمیت بالایی برخوردار است برای این منظور تاکنون از روش های متعارفی از قبیل ، نمایی لیاپانف، بعد همبستگی، بازسازی فضای فاز، تعیین زمان تاخیر ، برآورد بعد محاط ، طیف توان فوریه، ضریب هرست، میانگین متحرک- اتورگرسیو استفاده شده است. با اینکه این روش ها توسعه یافته و نتایج خوبی در شناسایی آشوبناکی سیستم ها نشان می دهند اما تعداد پارامتر های مورد نیاز برای شناسایی زیاد هستند و علاوه بر این دارای مفاهیم پیچیده هستند. و بخاطر مقادیر بازه ای داده ها، محاسبات آنها همراه با خطا می باشد. به این دلایل روش نگاشت مزدوج برای شناسایی فرایند بارش پیشنهاد می گردد. برای استفاده از این روش ابتدا از داده های دوره آماری بارش ۵۶ ساله (۱۳۴۴-۱۴۰۰) ایستگاه سینوپتیک کلیشادرخ منطقه مورد مطالعه، میانگین و انحراف معیار و ضریب تغییرات بدست می آیند. سپس یک نگاشت که فرایند آن آشوبناک باشد و بعد همبستگی آن بالاتر از ۲۳۶/۴ باشد کاندید می شود . بعد از آن نگاشت درجه دوم بخاطر غیر خطی بودن سیستم مورد مطالعه انتخاب می شود و ضرایب این نگاشت با استفاده از انحراف معیار، ضریب تغییرات و همچنین تعریف نگاشت مزدوج بدست می آیند. و با استفاده از تئوری نگاشت های مزدوج ، رفتار آشوبناکی فرایند مورد بررسی قرار می گیرد. محاسبات و مفاهیم ساده این روش که جزئیات آن در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند از مزایای این روش می باشد.

کلیدواژه ها:

زمان تاخیر ، فاز ، محاط ، آشوب ، نگاشت ، مزدوج