نقدی بر صلاحیت دادگاه صلح بر اساس قانون شورای حل اختلاف مصوب ۱۴۰۲

دادگاه صلح مفهوم تقریبا نوینی است که به دنباله تصویب قانون شورای حل اختلاف در سال ۱۴۰۲ وارد ادبیات حقوقی ما شد. با عنایت به عنوان قانون تصویبی و همچنین عنوان دادگاه صلح نخستین امری که به ذهن متبادر می گردد جایگزین نمودن دادگاه صلح به جای شوراها و یا افزایش و توسعه صلاحیت های شوراها می باشد. اما فی الواقع هیچ یک از این موارد با ماهیت و کارکردی که مقنن در قانون سال ۱۴۰۲ برای دادگاه صلح در نظر گرفته است، تطابق ندارد. در حقیقت آنچه که قانون جدید شوراها برای دادگاه صلح در نظر گرفته است، ایجاد مرجع رسیدگی کننده به سان سایر مراجع و در حدود اختیارات سایر مراجع می باشد. صللاحیت هایی که تلفیقی از صلاحیت های چند مرجع کیفری و حقوقی است که خود امری بدیع و شاید خلاف اصول دادرسی باشد. این پژوهش با نگاه انتقادی صلاحیت های دادگاه صلح را بررسی نمود و نتایج حاصله حاکی از آن بود که با عنایت به تجربه های تلخ سیستم قضاایی در تغییر صلاحیت ها مانند حذف دادسراها و احیا مجدد آن، پیش بینی و تجمیع حجم گسترده از صلاحیت اقسام مراجع در یک مرجع امری غیر مفید و غیر کاربردی بوده است و به لحاظ معیارهای مختلفی از جمله کمبود کادر اداری و قضایی در دادگستری ها، نبود فضای فیزیکی مناسب در دادگستری ها، عدم آشنایی دست اندرکاران قضایی با جایگاه و نقش دادگاه صلح و... کارکرد دادگاه صلح بسیار کم رنگ می شود و از هدف مقنن در پیش بینی این مرجع دور می گردد. با عنایت به نقاط ضعف و چالش های مرتبط در این زمینه پیشنهاداتی جهت مرتفع نمودن آن ها ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

شورا حل اختلاف ، قانون شورا حل اختلاف ، صلاحیت ، دادگاه صلح ، دعاوی حقوقی ، دعاوی کیفری