بررسی دفاع مشروع در حقوق جزای ایران و فرانسه

این مقاله به بررسی تطبیقی مفهوم دفاع مشروع در حقوق جزای ایران و فرانسه می پردازد. دفاع مشروع به عنوان یکی از مهم ترین جهات موجهه ی جرم، به فرد اجازه می دهد تا در شرایط خاص و برای دفع تجاوز قریب الوقوع و غیرقانونی به جان، مال، عرض، یا ناموس خود یا دیگری، دست به اعمالی بزند که در حالت عادی جرم محسوب می شوند. در این پژوهش، ضمن تبیین مبانی نظری و فلسفی دفاع مشروع در هر دو نظام حقوقی، به تحلیل ارکان و شرایط تحقق آن شامل تجاوز (نامشروع، قریب الوقوع، فعلی)، عمل دفاعی (ضرورت، تناسب، محدودیت)، و قصد دفاع پرداخته می شود. همچنین، تفاوت ها و شباهت های موجود در رویکرد قانون گذاران ایرانی و فرانسوی نسبت به این نهاد حقوقی، به ویژه در زمینه هایی نظیر دفاع از ثالث، دفاع در برابر تجاوز به اموال، و مسئولیت کیفری ناشی از تجاوز از حدود دفاع مشروع مورد واکاوی قرار می گیرد. هدف از این مطالعه، ارائه درکی جامع و منسجم از جایگاه و قواعد دفاع مشروع در حقوق جزای ایران و فرانسه و زمینه سازی برای تبادل نظر و بهره گیری از تجارب یکدیگر در راستای ارتقای عدالت کیفری است.

کلیدواژه ها:

دفاع مشروع ، حقوق جزای ایران ، حقوق جزای فرانسه ، جهات موجهه ی جرم ، تجاوز ، عمل دفاعی ، ضرورت ، تناسب ، قصد دفاع ، دفاع از ثالث ، تجاوز به اموال ، مسئولیت کیفری ، مطالعه تطبیقی