گزینش ژنوتیپ های جو (.Hordeum vulgare L) برای عملکرد دانه، پایداری عملکرد و تحمل به تنش خشکی انتهای فصل در شرایط اقلیم معتدل ایران

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 43

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRO-26-4_005

تاریخ نمایه سازی: 20 تیر 1404

چکیده مقاله:

تنش خشکی از شایع ترین تنش های غیرزیستی در بسیاری از نقاط جهان در شرایط تغییرات اقلیمی کنونی به شمار می­رود و از این­رو یکی از اهداف مهم برنامه های به نژادی گیاهان زراعی، تولید ارقام با عملکرد بالا و متحمل به تنش خشکی است. ارزیابی تنوع ژنتیکی و ارزیابی اثر تنش خشکی در جو و غربالگری منابع ژرم­پلاسم برای تحمل به تنش خشکی و پایداری عملکرد دانه، پیش نیاز توسعه ارقام جدید و سازگارتر این محصول است. در این پژوهش، ۱۸ ژنوتیپ امیدبخش حاصل از برنامه های به نژادی جو در اقلیم معتدل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار به مدت دو سال زراعی (۱۴۰۲-۱۴۰۱ و ۱۴۰۳-۱۴۰۲) در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی انتهای فصل در سه ایستگاه تحقیقاتی ورامین، بیرجند و یزد (مجموعا ۱۲ محیط) مورد ارزیابی قرار گرفتند. پایداری عملکرد دانه با استفاده از آماره­های پارامتری و ناپارامتری و ضرایب همبستگی آن­ها با عملکرد دانه و همچنین شاخص­های ارزیابی تنش و تجزیه بای­پلات بر اساس دو مولفه اصلی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه بای­پلات نشان دادکه ژنوتیپ­های ۱، ۲، ۳، ۴، ۵ و ۷ عملکرد دانه بالاتری در شرایط تنش خشکی انتهای فصل داشتند. ژنوتیپ­های شماره ۳، ۲ و ۷ با داشتن کمترین مقدار میانگین رتبه آماره­های پایداری و انحراف معیار رتبه­ها و عملکرد بالاتر از میانگین کل، به­ترتیب بالاترین پایداری عملکرد دانه را دارا بودند. بر اساس میانگین رتبه هر ژنوتیپ در کل شاخص­های تنش خشکی نیز ژنوتیپ­های ۷، ۲ و ۱ به­ترتیب به عنوان متحمل­ترین و ژنوتیپ­های ۶، ۱۱ و ۱۷ نیز به ترتیب به عنوان حساس ترین ژنوتیپ­ها به تنش خشکی انتهای فصل شناخته شدند. ژنوتیپ ۷ با شجره Yousef/۳/Legia//Rhn/Lignee ۵۲۷ و میانگین عملکرد ۶۵۰۰ کیلوگرم در هکتار و ژنوتیپ ۲ با شجره Assala'S'//Avt/Aths/۳/Arinar/Aths//D۵۲۹/۴/Yousef و میانگین عملکرد ۶۲۵۲ کیلوگرم در هکتار، به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد دانه بالا و پایدار برای کشت در مناطق متاثر از تنش خشکی انتهای فصل در اقلیم معتدل کشور شناخته شدند.

کلیدواژه ها:

Barley ، Biplot analysis ، Drought tolerance indices ، Grain yield ، Parametric and non-parametric statistics ، آماره های پارامتری و ناپارامتری ، تجزیه بای پلات ، جو ، شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد دانه

نویسندگان

علی براتی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran

الیاس آرزم جو

Field and Horticultural Crops Science Research Department, South Khorasan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Birjand, Iran

سیدعلی طباطبائی

Field and Horticultural Crops Science Research Department, Yazd Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran

جواد حسن پور

Modern Cropping Systems Research Department, Tehran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Varamin, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Anonymous. ۲۰۲۴. Agricultural Statistics of ۲۰۲۲-۲۰۲۳ Cropping Season. Ministry of ...
  • Arazmjoo, E., and Nikkhah Chamanabad, H. ۲۰۲۲. Selecting tolerant barley ...
  • Barati, A., Arazmjo, E., Tabatabaei, S.A., and Ghazvini, H.A. ۲۰۲۴. ...
  • Vaezi, B., Pour-Aboughadareh, A., Mohammadi, R., Mehraban, A., Hossein-Pour, T., ...
  • Yan, W., Hunt, L.A., Sheng, Q., and Szlavnics, Z. ۲۰۰۰. ...
  • نمایش کامل مراجع