کاربرد داده های سنگ شناسی و ژئوشیمیایی در بازسازی پروتولیت سنگ های دگرگونی کانسار گهرزمین سیرجان

کانسار گهرزمین (۶۴۳ میلیون تن کانسنگ، ۵۴/۳ درصد آهن، ۲/۰۴ درصدگوگرد و ۰/۱۲ درصد فسفر) به شکل نوار های اکسید آهن درون سنگ های رسوبی شیلی- ماسه سنگی و بازالتی در ادیاکاران تشکیل و در طی کوهزایی کیمرین به شیست و کانسنگ مگنتیتی -هماتیتی دگرگون شده است. بررسی ۲۵۰  نمونه از سنگ های همبر نشان می دهد که ساخت نواری سنگ های میزبان (کوارتزشیست، میکاشیست، اکتینولیت شیست و سرپانتین-تالک شیست) پیش از دگرگونی در محیط رسوبی-آتشفشانی تشکیل شده اند. حضور قطعات آواری کوارتزی و شیست های گارنت دار درون شیست ها و مقادیر شاخص هوازدگی (CIA) (۴۱/۸۳- ۹۵/۴۲) نشان می دهد که پروتولیت این سنگ ها بیشتر ماسه سنگ، شیل و بازالت های زیردریایی بوده است. همچنین، بی هنجاری منفی Eu و Ce و مقدار پایین تا متوسط  Y/Ho(۲۴/۷۱-۳۶/۰۵) بیانگر واکنش آب دریا- سنگ و سیالات گرمابی دمای کم (کمتر از ۲۰۰-۳۰۰ درجه سانتی گراد)، غلظت بالای اکسیژن و حضور کانی های تخریبی فقیر از Eu گویای تشکیل کانسار آهن نواری در محیط یخچالی نئوپروتروزوییک است. نمودار هایAl۲O۳-K۲O-FeO+MgO-CaO  و Log SiO۲/ Al۲O۳- Log Fe۲O۳t/K۲O گویای تشکیل رسوبات ماسه سنگی و شیلی در محیط فعال زمین ساختی (کافت درون قاره ای) است. نمودار های Rb-K۲O و CIA- ICV وجود قطعات آواری با ترکیب پوسته قاره ای در سنگ میزبان منطقه را تایید می کنند.

کلیدواژه ها:

سنگ های شیستی ، پروتولیت پلیتی و بازالتی ، کانسار آهن نواری ، ادیاکاران ، معدن گهر زمین ، سیرجان