راهبردها و سناریوهای کاربردی مشارکت بهره برداران در مدیریت پایدار منابع آب با تاکید بر روش های ترویجی در حوضه آبخیز جیرفت

هدف: مشارکت بهره برداران کشاورزی در مدیریت پایدار آب یک ضرورت انکار ناپذیر است. هدف این پژوهش تعیین راهبرد و معرفی چند سناریو برای ارتقاء سطح مشارکت بهره­برداران در منطقه جیرفت است.روش شناسی:  استفاده از تکنیک های آینده­پژوهی با کاربرد پنل خبرگان روش اصلی این تحقیق به شمار می رود. با استفاده از این روش در گام نخست ۱۶ پیشران و در گام دوم هفت پیشران اصلی تاثیر گذار بر مشارکت بهره­برداران در مدیریت پایدار منابع آب شناسایی شدند. این پیشران ها عبارت بودند از: به­روزرسانی قوانین آب، حضور بهره­برداران در کلیه مراحل تصمیم گیری، ایجاد تشکل­های آب­بران، آگاهی و آموزش بهره­برداران، اطلاع رسانی به بهره برداران، روشن شدن جایگاه بهره برداران در مدیریت آب، توسعه و تقویت سیستم­های آبیاری و ایجاد بازار آب.نتایج: برای تدوین سناریوها از روش دلفی با استفاده از نظر متخصصان و به روش نمونه­گیری هدفمند، استفاده شد. ماتریس­های قضاوت آثار متقابل بر مبنای پیشران­های شناسایی شده، طراحی گردید و پس از تکمیل و وزن­دهی این ماتریس­ها توسط پنل پاسخگویان،  تجزیه و تحلیل اطلاعات در محیط نرم­افزارهای MICMAC و Scenario Wizard  انجام گرفت. در نهایت با توجه به هفت پیشران کلیدی، سه سناریو مدینه فاضله، تصمیم گیری ناهمگون و توسعه پایدار ارائه شد. در پایان پیشنهادهایی جهت بهبود و تقویت مشارکت بهره­برداران در مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

سناریونویسی ، آینده پژوهی ، مشارکت کشاورزان ، مدیریت پایدار ، منابع آب