چگونگی آموزش و تقویت مهارت همدلی در دانش آموزان

مهارت همدلی، به عنوان یکی از اساسی ترین توانمندی های اجتماعی-هیجانی، نقش تعیین کننده ای در کیفیت تعاملات فردی و جمعی دانش آموزان ایفا می کند. همدلی توانایی درک و فهم احساسات، افکار و شرایط دیگران و پاسخ دهی متناسب به آن ها است که موجب تقویت روابط انسانی سالم، کاهش رفتارهای پرخاشگرانه و افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی در کودکان و نوجوانان می شود. در سال های اخیر، اهمیت پرورش این مهارت در برنامه های درسی مدارس با توجه به افزایش آسیب های اجتماعی و اهمیت سرمایه اجتماعی، بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفته است.آموزش و تقویت مهارت همدلی مستلزم به کارگیری شیوه های فعال، تعاملی و چندبعدی است. مطالعات آموزشی نشان داده اند که روش های مبتنی بر تجربه، بازی های نقش آفرینی (Role-playing)، آموزش مبتنی بر قصه گویی و داستان گویی، بحث های گروهی هدایت شده و تکنیک های حل مسئله اجتماعی، تاثیر قابل توجهی در رشد همدلی دانش آموزان دارند. در این راستا، ایجاد فضای امن عاطفی در کلاس درس، تشویق دانش آموزان به گوش دادن فعال به سخنان یکدیگر، بهره مندی از موقعیت های واقعی برای تمرین همدلی (مانند شرکت در برنامه های داوطلبانه یا فعالیت های اجتماعی)، و آموزش های مستقیم درباره ی تفاوت ها و ارزش های فرهنگی-اجتماعی، از جمله راهبردهای عملی موثر به شمار می روند.همچنین پژوهش ها نشان می دهند که معلمان به عنوان الگوهای رفتاری، نقش بسزایی در مدل سازی و آموزش همدلی دارند و می توانند با بازخوردهای سازنده و ایجاد فرصت هایی برای گفتگو و همدلی، رشد این مهارت را تسهیل نمایند. در این مسیر، همکاری اولیا و خانواده ها نیز بسیار مهم است؛ زیرا ایجاد هماهنگی میان فعالیت های مدرسه و خانه، فرایند تعمیم یادگیری همدلی را تقویت می کند. درمجموع، آموزش همدلی به گونه ای موفق خواهد بود که به صورت مستمر، نظام مند و متناسب با ویژگی های رشدی، جنسیتی و فرهنگی دانش آموزان طراحی و اجرا شود.در نهایت، پرورش مهارت همدلی نه تنها موجب بهبود روابط میان فردی و کاهش تعارضات در محیط مدرسه می شود، بلکه زمینه ساز سلامت روانی، تاب آوری اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی فردی و جمعی دانش آموزان در بستر جامعه است. استمرار چنین آموزش هایی به رشد آینده سازانی منتهی می شود که از توانایی همدلی برای تعامل سازنده و مسئولانه در جامعه ی چندفرهنگی و پویا برخوردارند.

کلیدواژه ها:

همدلی ، آموزش ، دانش آموزان ، یادگیری ، مهارت اجتماعی