بازاندیشی در اهداف تعلیم و تربیت از منظر فلسفه اخلاق

تعلیم و تربیت همواره یکی از بنیادی ترین سازوکارهای جوامع انسانی برای انتقال ارزش ها، دانش و مهارت های زندگی بوده است؛ با این حال، در عصر تحولات شتاب زده فناوری، جهانی شدن و بحران های اخلاقی، نیاز به بازاندیشی در اهداف اساسی تعلیم و تربیت بیش از هر زمان دیگری احساس می شود. این مقاله مروری با رویکردی تحلیلی-مفهومی، به بررسی اهداف تربیتی از منظر فلسفه اخلاق پرداخته و تلاش دارد تا با واکاوی نظریه های اخلاقی (نظیر وظیفه گرایی کانتی، پیامدگرایی میل، و فضیلت گرایی ارسطویی)، رابطه ای بنیادین میان ماهیت اخلاق و مقصد نهایی آموزش برقرار سازد. بررسی متون کلاسیک و نوین نشان می دهد که اهداف تربیتی در صورتی می توانند به رشد همه جانبه انسان بینجامند که بر پایه اصول اخلاقی مستدل، انسجام پذیر و مبتنی بر کرامت انسانی استوار باشند. در این مقاله، ضمن تحلیل انتقادی اهداف رایج نظام های آموزشی معاصر، پیشنهاد می شود که بازتعریف این اهداف باید با تاکید بر مفاهیمی چون «پرورش فضیلت اخلاقی»، «تعهد به خیر عمومی»، «خودمختاری اخلاقی» و «پاسخگویی در برابر دیگری» صورت پذیرد. در نهایت، نویسنده استدلال می کند که فلسفه اخلاق نه تنها چارچوبی نظری برای تبیین اهداف تربیت فراهم می آورد، بلکه می تواند به عنوان نیروی هنجاری هدایت کننده سیاست گذاری های تربیتی عمل کند.

کلیدواژه ها:

تعلیم و تربیت ، فلسفه اخلاق ، اهداف آموزشی ، فضیلت گرایی ، اخلاق هنجاری