تحلیل راهبردی نقش فناوریهای نوین اطلاعاتی در بازمهندسی فرآیندهای اداری بخش دولتی با رویکرد حکمرانی دادهمحور

در دهههای اخیر، ورود فناوری های نوین اطلاعاتی به بستر نظامهای اداری دولتی، منجر به دگرگونی های بنیادینی در ساختار، عملکرد و منطق تصمیمگیری نهادهای عمومی شده است. این تغییرات، نه صرفا از منظر فناورانه، بلکه بهعنوان بازتابی از تحولی معرفتشناختی در ماهیت حکمرانی عمومی قابل تحلیل است؛ بهویژه آن گاه که فناوری های داده محور در قلب فرآیندهای بازمهندسی سازمانی جای میگیرند. هدف این پژوهش، تحلیل راهبردی نحوه تاثیرگذاری فناوری های نوین اطلاعاتی بر بازمهندسی فرآیندهای اداری با تمرکز بر الگوی حکمرانی دادهمحور است؛ الگویی که در آن داده، صرفا ابزار تحلیل نیست، بلکه بنیان تولید تصمیم، بازتعریف نقشهای نهادی و سازوکارهای تخصیص منابع محسوب می شود. روش پژوهش مبتنی بر مطالعه کتابخانه ها و مرور نظام منظم منابع علمی معتبر در حوزههای دولت دیجیتال، معماری سازمانی، علوم داده و حکمرانی عمومی بوده است. در فرایند تحلیل، تلاش شد تا از رهگذر تلفیق نظریههای بینرشتهای و داده های حاصل از تجربههای بین المللی، مدلی یکپارچه برای درک رابطه میان فناوری های اطلاعاتی و بازآرایی فرآیندهای اداری ترسیم شود. یافته های پژوهش نشان می دهد که فناوری هایی نظیر هوش مصنوعی، تحلیل کلانداده، و سیستم های اطلاعاتی یکپارچه، با نفوذ در لایههای عمیق فرآیندهای سازمانی، منجر به بازتعریف مرزهای کنش اداری، کاهش فاصله میان طراحی و اجرا، و ارتقای تطبیقپذیری نهادی در مواجهه با محیط های پیچیده شدهاند. همچنین، جایگزینی مدل های سلسلهمراتبی با الگوهای شبکهای و تحلیل محور، بوروکراسی دولتی را از ساختارهای خطی و انفعالی به سمت سامانههایی پویا، خودتنظیم و مبتنی بر بازخورد بلادرنگ سوق داده است. در جمعبندی، فناوری اطلاعات نه تنها کارکرد ابزاری در فرآیندهای اداری ندارد، بلکه بهعنوان مولفه ای گفتمانی، ساختار، معنا و عملکرد نهادهای عمومی را بهگونهای بنیادین بازتعریف کرده و زمینه ساز ظهور دولت تحلیلی در بستر حکمرانی دادهمحور ش ده است.

کلیدواژه ها:

بازمهندسی اداری ، حکمرانی دادهمحور ، دولت دیجیتال ، فناوری اطلاعات