تاثیر آموزش چند فرهنگی در تقویت هویت ملی ومحلی دانش آموزان عشایر

تحولات جهانی، گسترش ارتباطات، و دگرگونی های فرهنگی و اجتماعی در عصر حاضر، اهمیت آموزش چندفرهنگی را به عنوان راهبردی برای حفظ و تقویت هویت ملی و محلی در جوامع گوناگون بیش از پیش آشکار کرده است. در ایران، جوامع عشایری به عنوان بخشی از سرمایه های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی کشور، دارای ویژگی های منحصربه فردی در سبک زندگی، زبان، آداب و رسوم هستند. با این حال، دانش آموزان عشایری در نظام آموزشی رسمی، اغلب با محتوایی مواجه اند که به فرهنگ غالب شهری و مرکزگرا گرایش دارد و کمتر بازتاب دهنده هویت قومی، محلی و فرهنگی آنان است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش چندفرهنگی بر تقویت هویت ملی و محلی دانش آموزان عشایر انجام شده است.در این مطالعه، از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون استفاده شده و داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با معلمان، مدیران، و دانش آموزان عشایری در سه استان دارای بافت عشایری گردآوری شده است. نتایج نشان داد که آموزش چندفرهنگی در صورتی که به درستی طراحی و اجرا شود، می تواند با ایجاد پیوند بین محتوای درسی و زندگی واقعی دانش آموزان، موجب افزایش حس خودباوری، تقویت پیوند با ارزش های قومی–محلی، و در عین حال گسترش تعلق به هویت ملی ایران شود. این آموزش ها همچنین نقش موثری در کاهش بیگانگی فرهنگی، افزایش مشارکت آموزشی، و ارتقاء درک متقابل فرهنگی میان دانش آموزان ایفا می کنند.بر پایه یافته ها، بازنگری در برنامه ریزی درسی، تربیت معلمان آشنا با مبانی آموزش چندفرهنگی، و طراحی فعالیت های آموزشی تلفیقی بر پایه فرهنگ های محلی–ملی از جمله راهکارهای موثر در ارتقاء هویت سازی در مدارس عشایری است. آموزش چندفرهنگی، اگر به عنوان رویکردی جامع و نه تزئینی تلقی شود، می تواند پلی ارتباطی میان گذشته فرهنگی اقوام و آینده ملی آنان باشد و در راستای تحقق عدالت فرهنگی و آموزشی در جامعه چندقومیتی ایران نقش آفرینی کند.

کلیدواژه ها:

آموزش چندفرهنگی ، هویت ملی ، هویت محلی ، دانش آموزان عشایر ، عدالت فرهنگی ، نظام آموزشی ایران