الگویابی مکانی حرکت زائرین حرم رضوی

دینامیک هر فضایی ناشی از حرکتی است که در آن جریان دارد. شناخت الگوهای حرکتی در یک محیط نقش کلیدی در شناخت کارکرد آن محیط دارد. این تحقیق به بررسی الگوهای مسی و سرعت حرکت پیاده زوار اماکن متبرکه با کارکرد زیارتی پرداخته است. ازدحام، جاذبه ضریح، محدودیت فضا، هندسه ساده با زوایای تند و تاثیر آداب و آیین زیارت از جمله مشخصات بارز این امکان می ­باشد. محدوده مطالعه این تحقیق قسمت آقایان حرم رضوی است. داده ­های حرکت زوار در این تحقیق با برداشت موقعیت هر زائر از تصاویر دوربین­ های مستقر در حرم و اعمال تبدیل­ های هندسی لازم تهیه شده است. سرعت متوسط حرکت با توجه به مدت زمان جابجایی هر زائر بین موقعیت­ ها ثبت و محاسبه شده است. جهت بررسی الگوهای حرکتی موجود در داده ­ها از تحلیل خوشه ­بندی نقاط دارای سرعت­ های حرکت بالا و پایین موسوم به تحلیل نقاط/مناطق داغ استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد کریدوری پیوسته از حرکت با سرعت متغیر از درب ورود به درب خروج است. به علاوه آداب و آیین زیارتی مرسوم و یا رفتارهایی که اخیرا رواج یافته­اند مانند توقف جهت گرفتن عکس و ... در الگوهای حاصله قابل مشاهده است. آمار تراکم زمانی فضا برای خوشه­ های استخراج شده محاسبه ­گردد. این آمار نشان دهنده مدت زمان اشغال واحد سطح است که امکان بررسی میزان توقف حرکت در فضا را فراهم می نماید. براین اساس بیشترین تراکم زمانی به ترتیب مربوط به کنج حرم در مقابل ضریح، در خروجی، مجاور ضریح و سپس در ورودی برآورد شده است. نتایج کلی نشان می دهد حرکت زوار در حرم رضوی از الگوی سرعت متوسط تبعیت می کند که اساس نحوه نزدیک شدن زوار به ضریح، تجمع زوار در اطراف ضریح و حرکت جهت خروج از ضریح نشان داده شده است.

کلیدواژه ها:

Spatial Analysis ، Spatial Pattern ، Clustering ، Spatial Correlation ، Razavi Shrine ، تحلیل فضایی ، خوشه بندی ، الگوی فضایی ، همبستگی مکانی ، حرم رضوی