نقش انصاف در توازن منافع دولت ها و اشخاص در دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا

روابط ایران و ایالات متحده آمریکا به ویژه پس از انقلاب اسلامی، همواره با تنش ها و اختلافاتی همراه بوده است که بخشی از این اختلافات در قالب داوری های بین المللی، به ویژه در دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا، مورد رسیدگی قرار گرفته اند. در این میان، انصاف به عنوان یکی از مفاهیم بنیادین حقوق بین الملل، نقشی مهم در حل و فصل اختلافات ایفا کرده است. این پژوهش با تمرکز بر نقش انصاف در ایجاد توازن میان منافع دولت ها و اشخاص، به بررسی عملکرد دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا در پرونده های مختلف می پردازد. نتایج تحقیق نشان می دهد که هرچند دیوان در برخی آراء خود با بهره گیری از اصول منصفانه توانسته است توازنی نسبی میان منافع طرفین برقرار کند، اما در برخی موارد نیز تاثیر عوامل سیاسی و لابی های دولتی در نتایج داوری قابل انکار نبوده است. به ویژه در پرونده هایی که منافع اشخاص حقیقی و حقوقی در مقابل دولت ها قرار گرفته اند، نقش انصاف به عنوان ابزار تکمیلی در تفسیر قواعد حقوقی برجسته تر شده است. همچنین تجربه حل وفصل دعوای مربوط به سرنگونی هواپیمای ایرانی نیز نشان داد که در مواردی، راهکارهای منصفانه خارج از سازوکار قضایی رسمی می توانند اثربخش واقع شوند.

کلیدواژه ها:

انصاف ، دیوان داوری ایران و آمریکا ، توازن منافع ، قواعد حقوقی ، سیاست در داوری بین المللی ، اشخاص و دولت ها.