تحول در نقش معلمان، از انتقال دهنده دانش تا تسهیل گر یادگیری

در دهه های اخیر، نظام های آموزشی در سراسر جهان شاهد تحولات چشمگیری در نقش معلمان بوده اند. نقش سنتی معلم به عنوان انتقال دهنده دانش که در آن معلم تنها منبع اطلاعات محسوب می شد، به تدریج جای خود را به نقش نوین و پویای تسهیل گر یادگیری داده است. این تغییر بنیادی، نه تنها در شیوه های تدریس و ارزشیابی، بلکه در نگرش به یادگیری، تعامل با دانش آموزان و کارکردهای حرفه ای معلمان بازتاب یافته است. در رویکرد سنتی، یادگیری اغلب یک سویه، مبتنی بر حافظه و منفعلانه بود، اما در رویکرد تسهیل گرانه، دانش آموز به عنوان عامل فعال در فرآیند یادگیری در نظر گرفته می شود و معلم نقش راهنما، مشوق و سازمان دهنده موقعیت های یادگیری را ایفا می کند.تحول در نقش معلمان، تحت تاثیر عواملی چون پیشرفت فناوری، تغییر نیازهای جامعه، پژوهش های نوین در حوزه روان شناسی تربیتی، و تاکید بر یادگیری مادام العمر پدید آمده است. معلم امروزی باید مهارت هایی همچون طراحی محیط های یادگیری تعاملی، بهره گیری از فناوری های آموزشی، تشخیص تفاوت های فردی دانش آموزان، ایجاد انگیزه در یادگیرندگان و توسعه تفکر انتقادی را دارا باشد. همچنین، روابط انسانی، حمایت عاطفی و توجه به سلامت روان دانش آموزان، جایگاه برجسته ای در نقش تسهیل گری معلمان یافته است.تغییر نقش معلم از یک منبع دانش به یک تسهیل گر یادگیری، مستلزم بازنگری در برنامه های تربیت معلم، به روزرسانی روش های ارزشیابی و توانمندسازی حرفه ای مداوم است. این تحول، آموزش و پرورش را به سوی نظامی یادگیرنده محور، پویا و خلاق سوق داده و زمینه ساز پرورش انسان هایی مستقل، خلاق و توانمند برای مواجهه با چالش های دنیای پیچیده امروز شده است. این مقاله مروری بر روند این تحول، عوامل موثر بر آن، چالش ها و پیامدهای آن برای نظام های آموزشی و حرفه معلمی دارد.

کلیدواژه ها:

تحول نقش معلم ، تسهیل گری یادگیری ، یادگیری فعال ، آموزش نوین ، تعامل معلم و دانش آموز