نقش خانواده در شکل گیری هویت تحصیلی دانش آموزان

در فرایند شکل گیری هویت تحصیلی دانش آموزان، خانواده به عنوان نخستین و پایدارترین نهاد اجتماعی نقش بنیادی ایفا می کند. هویت تحصیلی مفهومی است که به ادراک فرد از خود در رابطه با یادگیری، تحصیل و اهداف آموزشی اشاره دارد و به طور مستقیم تحت تاثیر محیط عاطفی، فرهنگی، رفتاری و ارزشی خانواده قرار دارد. خانواده هایی که فضای حمایتی، انگیزشی و ارزش مدار برای فرزندان خود فراهم می کنند، زمینه ساز رشد خودپنداره تحصیلی مثبت، انگیزه پیشرفت، خودکارآمدی و احساس مسئولیت در دانش آموزان می شوند. نوع ارتباط والدین با فرزندان، الگوهای رفتاری و تحصیلی والدین، انتظارات آموزشی خانواده، میزان مشارکت آن ها در امور تحصیلی فرزندان و نحوه مواجهه با شکست های تحصیلی، همگی به عنوان مولفه هایی حیاتی در شکل گیری و تقویت هویت تحصیلی تلقی می شوند. در مقابل، خانواده هایی که دچار تعارض، بی تفاوتی، یا سبک فرزندپروری نامناسب هستند، غالبا باعث شکل گیری نگرش های منفی نسبت به تحصیل در فرزندان خود می شوند. در چنین شرایطی، دانش آموزان ممکن است با مشکلاتی چون بی انگیزگی، اضطراب تحصیلی، یا کاهش عزت نفس روبه رو شوند. از این رو، آگاهی بخشی به خانواده ها، ارتقاء سواد تربیتی آنان و طراحی برنامه های حمایتی در تعامل مدرسه با خانه می تواند نقش موثری در تقویت هویت تحصیلی دانش آموزان ایفا کند. این مقاله تلاش دارد تا با بررسی نقش چندبعدی خانواده در فرآیند هویت سازی تحصیلی، زمینه ای برای ارائه راهکارهای موثر و کاربردی در حوزه تعلیم و تربیت فراهم آورد.