تحلیل دلالت آیات ۴ سوره حدید و ۱۷ سوره انفال بر وحدت شخصی وجود؛ نقد و پاسخ به دیدگاه منتقدان

آموزه «وحدت شخصی وجود» بیانگر این مطلب است که کل هستی عالم را یک وجود بسیط و بی نهات پر کرده است و غیر از آن، وجودی در عالم تحقق ندارد. البته کثرت های به جز آن وجود شخصی را نیز انکار نکرده است، ولی آنها را بالعرض، به واسطه حیثیت های تقییدی نسبت به وجود مطلق، محقق می داند. عرفای الهی در مقام عرضه مشهود خود بر وحی الهی، آن را مخالف وحی نیافته و برخی آیات مصحف الهی را دلیل تایید شهود خود یافته اند. در نوشتار حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، وجه دلالت آیات ۴ سوره حدید و ۱۷ سوره انفال به شیوه استظهار عقلایی، به منظور صحت این مدعا واکاوی شده است و به این نتیجه دست یافته که ظهور این آیات در آموزه وحدت شخصی وجود یا لوازم عقلی بین آن تایید شده و به تبع آن ضعف منتقدان وحدت شخصی وجود در استفاده از این آیات که ناشی از پیش فرض های خاص آنها و اشکالات مبنایی و بنایی متعدد می باشد، آشکار می گردد.

کلیدواژه ها:

وحدت شخصی وجود ، معیت قیومیه ، تمایز احاطی ، حیثیت تقییدی ، عرفان نظری ، نقد فلسفی تفسیری ، ادله قرآنی