مدیریت نوآورانه و پایدار منابع آب شهری در مواجهه با چالش های اقلیمی و زیست محیطی

مدیریت منابع آب شهری در ایران با چالش های فزاینده ای همچون تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آب تجدیدپذیر، توسعه فیزیکی ناهماهنگ با ظرفیت های طبیعی، ضعف در ساختار نهادی و مصرف ناپایدار روبه روست. این وضعیت ضرورت گذار از الگوهای سنتی به رویکردهای نوآورانه، پایدار و مبتنی بر مشارکت را بیش از پیش آشکار کرده است. هدف بررسی امکان سنجی استفاده از ظرفیت های فناورانه و برنامه ریزی فضایی در شهرداری ها، شناسایی عوامل کلیدی در مدیریت پایدار منابع آب، و تحلیل راهکارهای بومی سازی شده در مواجهه با بحران های اقلیمی و زیست محیطی بود. بر اساس بررسی مطالعات داخلی و بین المللی، چارچوب هایی چون مدیریت یکپارچه منابع آب شهری، تحلیل راهبردی چندمعیاره، و سامانه های هوشمند کنترل مصرف، موثرترین ابزارهای ارتقای تاب آوری و بهره وری منابع آب شهری ارزیابی شدند. شواهد نشان دادند که نوآوری هایی نظیر تفکیک منابع مصرف، بازچرخانی و استفاده از پساب، طراحی اکوتکنیکال، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، علاوه بر کاهش هدررفت و مدیریت تقاضا، زمینه ساز سیاست گذاری دقیق تر، آینده نگرانه تر و مشارکت محور در سطح شهرداری ها هستند. همچنین تاکید شده است که تغییر نقش شهرداری ها از نهادهای صرفا خدماتی به سازمان های راهبردی و تسهیل گر، شرطی کلیدی برای گذار موفق به الگوهای پایدار در مدیریت منابع آب است. نتایج نشان می دهد که اگرچه چالش ها متراکم و چندلایه اند، اما فرصت هایی مهم برای تحول در سطوح سیاست گذاری، طراحی و اجرای برنامه های مدیریت آب شهری در ایران وجود دارد که با ارتقای هماهنگی نهادی، بهره گیری از ظرفیت های محلی و توسعه نظام های هوشمند قابل تحقق است.

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع آب شهری ، تاب آوری ، شهرداری ، فناوری های هوشمند ، طراحی پایدار.