اقدام پژوهی: چگونه توانستم آموزشی اصولی و مناسب با استفاده از نقد ادبی در تدریس ادبیات برای دانش آموز بیش فعالم طراحی و اجرا کنم؟

این اقدام پژوهی با هدف بررسی و طراحی شیوه ای اصولی و اثربخش برای تدریس ادبیات به یک دانش آموز بیش فعال، با بهره گیری از ظرفیت های نقد ادبی انجام شده است. در آغاز، چالش اصلی، ناتوانی دانش آموز در تمرکز بر محتوای درسی ادبیات و بی میلی مفرط او نسبت به متون ادبی بود؛ مسئله ای که مانع از مشارکت فعال وی در کلاس و درک عمیق تر آثار ادبی می شد. با تحلیل شرایط موجود و با تکیه بر مشاهدات بالینی، گفت وگو با اولیای دانش آموز و بهره گیری از منابع علمی، مشخص شد که یکی از راه های موثر برای درگیرسازی ذهنی و عاطفی چنین دانش آموزانی، استفاده از رویکرد مشارکتی نقد ادبی در فرآیند آموزش است؛ رویکردی که موجب فعال سازی ذهن، تحریک حس تحلیل گری و انتقال تجربه های زبانی و احساسی می گردد. برای تحقق این هدف، مجموعه ای از روش های تدریس مشارکتی، گفت وگومحور و خلاقانه مبتنی بر تحلیل عناصر داستان، شخصیت پردازی و درک مفاهیم استعاری طراحی و به اجرا درآمد. در طی اجرای طرح، با به کارگیری ابزارهایی همچون نقشه ذهنی، طراحی گفت وگوی خیالی با شخصیت های داستان و تمرین نوشتاری خلاق، تغییرات معناداری در رفتار تحصیلی، مشارکت کلاسی، تمرکز و لذت ادبی دانش آموز مشاهده شد. یافته های این اقدام پژوهی نشان داد که ترکیب هوشمندانه ی ابزارهای نقد ادبی با روش های تدریس فعال، نه تنها باعث بهبود یادگیری دانش آموزان بیش فعال در درس ادبیات می شود، بلکه اعتماد به نفس، خودتنظیمی و لذت از مطالعه را در آنان تقویت می کند. در پایان، پیشنهاد می شود معلمان، به ویژه در دروس انسانی و ادبی، از ظرفیت های تاویلی، تفسیری و پرسش برانگیز متون ادبی به عنوان ابزار مداخله آموزشی برای دانش آموزان با نیازهای ویژه بهره گیرند.

کلیدواژه ها:

اقدام پژوهی ، دانش آموز بیش فعال ، نقد ادبی ، تدریس ادبیات ، شیوه های خلاق آموزشی ، تمرکز.