بررسی همگرایی بین ارزشیابی توصیفی و ارزشیابی تکوینی در مقطع ابتدایی

هدف از این مقاله علمی-ترویجی، بررسی همگرایی و نقاط مشترک بین دو رویکرد مهم ارزشیابی در مقطع ابتدایی، یعنی ارزشیابی توصیفی و ارزشیابی تکوینی است. ارزشیابی در نظام های آموزشی مدرن، فراتر از سنجش صرف یادگیری و ارزیابی نهایی، به ابزاری برای بهبود مستمر فرآیند یاددهی-یادگیری تبدیل شده است. ارزشیابی توصیفی، با تمرکز بر ارائه بازخوردهای کیفی و جامع به دانش آموزان و والدین، به جای نمره گذاری کمی، به دنبال درک عمیق تر از پیشرفت تحصیلی و ابعاد مختلف رشد دانش آموز است. این رویکرد، بر توصیف نقاط قوت و ضعف، مهارت ها، نگرش ها و شیوه های یادگیری دانش آموز تاکید دارد و فضایی را برای خودارزیابی و همسال سنجی فراهم می کند. از سوی دیگر، ارزشیابی تکوینی که در طول فرآیند آموزش و یادگیری به طور مستمر صورت می گیرد، نقش حیاتی در تشخیص زودهنگام مشکلات یادگیری، ارائه بازخوردهای بهنگام و اصلاح مسیر آموزشی ایفا می کند. این نوع ارزشیابی، به معلم امکان می دهد تا استراتژی های تدریس خود را بر اساس نیازهای دانش آموزان تنظیم کند و با شناسایی شکاف های یادگیری، مداخلات لازم را انجام دهد. همگرایی این دو رویکرد در مقطع ابتدایی، به معنای بهره گیری از مزایای هر دو برای ایجاد یک سیستم ارزشیابی جامع، پویا و دانش آموزمحور است. در این راستا، بازخورد کیفی و مستمر، مشاهده سیستماتیک رفتار و عملکرد دانش آموز، و توجه به ابعاد شناختی، عاطفی و اجتماعی رشد، از عناصر کلیدی این همگرایی محسوب می شوند. این مقاله به بررسی چگونگی تلفیق این دو رویکرد برای بهبود کیفیت آموزش و یادگیری در دوره ابتدایی می پردازد و بر اهمیت نقش معلم در اجرای اثربخش این نوع ارزشیابی ها تاکید می کند. هدف نهایی، ارائه تصویری روشن از چگونگی تحقق یک نظام ارزشیابی یکپارچه است که به جای تمرکز صرف بر سنجش نتایج، به تسهیل فرآیند یادگیری و توانمندسازی دانش آموزان می پردازد.

کلیدواژه ها:

ارزشیابی توصیفی ، ارزشیابی تکوینی ، مقطع ابتدایی ، بازخورد ، پیشرفت تحصیلی