واکاوی شاخص های کیفی نحو فضا در مجتمع های مسکونی شهر جدید پردیس

با افزایش شهرنشینی و ساخت وسازهای گسترده در قالب مجتمع های مسکونی، شاهد رشد چشم گیر و تنوع در طراحی و چیدمان ساختمان ها و فضاهای باز در این گونه مجتمع ها هستیم. بااین حال، به دلیل عوامل مختلفی مانند سودآوری، جنبه های کیفی این فضاها اغلب نادیده گرفته می شوند. یکی از جنبه های کلیدی برای بهبود کیفیت در مجتمع های مسکونی، درک ساختار فضایی و پیکره بندی آن هاست. این امر به ما اجازه می دهد تا فاکتورهایی مانند سهولت در حرکت، خوانایی و وضوح را مورد تجزیه وتحلیل قرار داده و در جهت ارتقاء آنها تلاش کنیم. چیدمان فضا یا نحو فضا از ابزارهایی است که کشف ساختارهای فضایی را ممکن می نماید و هدف بنیادین شکل گیری آن، جستجوی رهیافت هایی برای توصیف پیکره بندی فضاست. این پژوهش با هدف تجزیه وتحلیل پیکره بندی مجتمع های مسکونی به کمک روش نحو فضا و آشکارسازی تاثیر ساختارهای فضایی در میزان خوانایی، دسترسی پذیری و نفوذپذیری آن ها، انجام می شود و در صدد پاسخگویی به این سوال است که؛ در کدام یک از انواع پیکره بندی فضایی مجتمع ها، شاخص های کمی نظریه چیدمان فضا به پارامترهای لازم برای افزایش کیفیت فضا قرابت بیشتری دارند. روش تحقیق ترکیبی از روش های کمی و کیفی باهدف اکتشاف، تحلیل و با استفاده از برداشت و مطالعات میدانی نقشه های مجتمع های مسکونی در نرم افزار دپس مپ انجام می شود. نتایج پژوهش بیان می کند که مجتمع هایی با ساختار پیکره بندی محیطی و دارای فضای باز میانی دارای حداکثر هم پیوندی، اتصال و درنتیجه خوانایی هستند. میزان سهولت دسترسی بصری و فیزیکی و نفوذپذیری فضاها و درنتیجه نظارت، تعامل و امنیت در این گونه ها از بیشترین میزان برخوردار است. حال آنکه در مجتمع های دارای گونه های منفرد پراکنده و فضاهای باز بی شکل؛ شاخص های دسترسی بصری و فیزیکی کاهش یافته که زمینه ساز کاهش درک فضایی و عدم حضور و نظارت در بسیاری از نقاط با عمق دسترسی بیشتر است و امنیت فضای باز میانی را کاهش می دهد.

کلیدواژه ها:

نحو فضا ، پیکره بندی فضایی ، مجتمع مسکونی ، کیفیت فضاهای باز