مطالعه عوامل خانگی فرهنگی موثر بر خشونت های خانگی علیه زنان

قرار گرفتن در معرض خشونت خانگی، آسیبهای متعدد جسمی و روانی برای زنان به همراه دارد. برنامه ریزی اجتماعی برای مقابله با این مسئله اجتماعی نیازمند شناسایی دقیق آن و زمینه فرهنگی شکل دهنده آن است. بر این اساس هدف از انجام این پژوهش پاسخ به این سوال است که ویژگی های خشونت علیه زنان در خانواده و نیز عوامل فرهنگی زمینه ساز آن کدام است. زنان خشونت دیده برای پدیده خشونت خانگی علیه زنان چهار ویژگی، چرخه ای بودن، افزایش تدریجی تا مرحله جدایی و یا طلاق عاطفی، اجتناب ناپذیر بودن و همراه بودن خشونت جسمی با انواع دیگر خشونت را بر شمردند. مضامین فرهنگی اصلی شناسایی شده شامل مضمون اصلی مردسالاری (مضامین فرعی جامعه پذیری جنسیتی، سلب قدرت تصمیم گیری از زنان و درونی سازی ستم) و مضمون اصلی نگرش های فرهنگی نادرست (طلاق تابوی اجتماعی، خشونت موضوعی مربوط به حوزه خصوصی خانواده و تحمل خشونت در هر شرایطی) بودند. در اکثر جوامع، خشونت علیه زنان با علل متعدد وجود دارد و زنان راهکارهای مختلفی را جهت مقابله با آن اتخاذ می نمایند. داده ها بر اساس اهداف مطالعه، کدگذاری و طبقه بندی شد و یافته های هر گروه از اطلاعات طبقه بندی شده مورد تفسیر قرار گرفت. یافته ها: مهمترین عوامل مستعد کننده خشونت علیه زنان در خانواده، از طرف زنان به دلیل چشم و هم چشمی، حاضر جوابی، عدم تمکین در روابط جنسی با شوهر، غرغر کردن و ایرادگیری بود. از طرف مردان، بیکاری، اعتیاد، دهن بینی و دخالت اطرافیان، خودمحوری، پیروی از الگوهای مردسالارانه، غرور و لجبازی و تعدد زوجات بود. همچنین نمونه ها چندین روش مقابله ای ذکر نمودند. مقابله به مثل، قهر به مدت طوالنی، ترک منزل می تواند جزو روش های مقابله ای غیرموثر و غیرکارآمد محسوب گردد. از سوی دیگر، سکوت یکی از طرفین، صحبت و گفتگو پس از آرامش، کمک و راهنمایی خواستن از بزرگان خانواده و مراجعه به مراکز مشاوره از روش های مقابله ای موثر و کارآمد معرفی گردید. کنترل فقر و اعتیاد، مقابله با تجمل گرایی و تشویق فرهنگ ساده زیستی، اصلاح الگوهای مردسالارانه، توجه بیشتر به حقوق زنان و رعایت آن از طرف مردان، بالا بردن فرهنگ فردی و اجتماعی، تقویت اعتقادات مذهبی و خداترسی می تواند در زمینه کنترل خشونت در خانواده مفید باشد.

کلیدواژه ها:

خشونت خانگی ، زنان ، عوامل فرهنگی ، مقابله ، خانواده