آثار اضطرار در جنایت

اضطرار یکی از مفاهیم کلیدی در حقوق کیفری است که می تواند آثار مهمی در جنایات ارتکابی داشته باشد. بررسی فقهی و حقوقی این موضوع نشان می دهد که اضطرار در برخی موارد مجوز ارتکاب جنایت علیه مادون نفس است، در حالیکه در موارد دیگر چنین توجیهی ندارد. پژوهش حاضر به تحلیل آثار اضطرار در جنایت پرداخته است و همچنین شرایط تحقق اضطرار، تفاوت آن با اکراه و تاثیر آن در مسئولیت کیفری را بیان کرده است. اضطرار در دو حالت عمده مطرح می شود: نخست، زمانی که فرد برای حفظ جان خود ناگزیر به ارتکاب جنایت علیه مادون نفس دیگری است و دوم، زمانی که وی برای حفظ یکی از اعضا یا منافع خود اقدام به جنایت می کند. بررسی قواعد فقهی همچون قاعده اهم و مهم و قاعده اضطرار نشان می دهد که در برخی فروض، اضطرار موجب رفع مسئولیت کیفری از فرد مضطر می شود، اما در مواردی که امکان تحمیل ضرر بر خود وجود دارد، فرد حق ندارد ضرر را متوجه دیگری کند. در این مقاله، ضمن بررسی دیدگاه های فقهی و حقوقی، به تاثیر اضطرار در تعیین مجازات، دیه و امکان قصاص پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

اضطرار ، جنایت ، مسئولیت کیفری ، حقوق کیفری ، اکراه