وقف املاک مشاع و نحوه تقسیم و افراز آنها

هنگامی که عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود و تقسیم آن اعم است از تفکیک و افراز و غیر آن همچون ترکه متوفی که بین ورثه تقسیم می شود که می تواند شامل اموال منقول و غیر منقول باشد، وقف معنا می یابد و در چنین شرایط آیا وقف املاک مشاع صحیح است؟ و نحوه تقسیم و افراز در این گونه املاک به چه ترتیبی است؟ در مقام پاسخ به نظر می رسد با عنایت به مقررات عمومی مالکین مال مشاع، وقف مال مشاع جایز است و تقسیم و افراز آن ممکن و وقفیت بر املاک تقسیم شده باقیست و با توجه به تقسیم وقف به اعتبار موقوفه به وقف انتفاع و وقف منف عت و به اعتبار موقوف علیهم آن به وقف عام و وقف خاص و ابعاد وقف را هم از نظر کارکرد و همچنین نحوه دخالت ذینفعان مشخص نمود با وجود سابقه ثبتی موقوفه در دفتر املاک اداره ثبت محل و همچنین وجود سابقه تنازع فی مابین موقوفه و سایر شرکاء مال مشاع و همچنین وجود فرد مهجور فی مابین آنها می توان حسب مورد اداره ثبت محل و یا دادگاه را مرجع افراز یا تقسیم در نظر گرفت. در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که وقف مال مشاع، بالمانع است. در عمل دیده می شود که یکی از شرکا سهم خود را از مالی، وقف می کند. شریک دیگر هم سهم خود را می فروشد، البته افرادی که مال به نفع آنها وقف شده یا مدیر وقف، حق شفعه نخواهند داشت. و قانون مدنی تقسیم ملک از وقف را جایز شمرده است که در صورت غیرقابل افراز بودن، فروش ملک به صورت مشاعی نیز صحیح به نظر می رسد در این نوشتار تالش برآن است تا با روش توصیفی و تحلیلی به نحوه وقف اموال مشاع و نحوه تقسیم و افراز آن و موانع پیش روی آن پرداخته شود.