بررسی اثر آموزش مهارت های «تفکر نقادانه اخلاقی» در کلاس ششم ابتدایی

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش مهارت های تفکر نقادانه اخلاقی بر دانش آموزان کلاس ششم ابتدایی است. با توجه به اهمیت پرورش تفکر نقادانه و توجه به ابعاد اخلاقی آن در سنین کودکی، این تحقیق تلاش دارد تا اثربخشی یک دوره آموزشی طراحی شده بر اساس اصول تفکر نقادانه اخلاقی را در بهبود توانایی تحلیل اخلاقی، داوری منطقی، و حساسیت نسبت به مسائل اخلاقی در میان دانش آموزان بررسی کند. روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی ناحیه ۲ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بوده و نمونه ای به حجم ۶۰ نفر (۳۰ نفر گروه آزمایش و ۳۰ نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شد. گروه آزمایش طی ۸ جلسه ۶۰ دقیقه ای آموزش هایی مبتنی بر مدل «تفکر نقادانه اخلاقی» دریافت کرد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد تفکر نقادانه اخلاقی (برگرفته از Paul & Elder, ۲۰۰۶ و بومی سازی شده توسط رجبی، ۱۳۹۸) بود. تحلیل داده ها با آزمون کوواریانس نشان داد که آموزش مذکور به طور معناداری موجب افزایش مهارت های تفکر نقادانه اخلاقی در گروه آزمایش شده است (p<۰.۰۱). یافته ها حاکی از آن است که آموزش ساختارمند این مهارت ها می تواند عاملی موثر در ارتقاء سواد اخلاقی و توانمندی تحلیل مسائل اجتماعی در کودکان باشد. این نتایج می تواند راهگشای برنامه ریزان درسی، معلمان و متخصصان تعلیم وتربیت در طراحی دوره های تربیتی و درسی موثر باشد.

کلیدواژه ها:

تفکر نقادانه ، اخلاق ، آموزش ابتدایی ، تحلیل اخلاقی ، توانمندسازی شناختی