تحلیل محتوای کتاب های درسی ابتدایی از منظر پرورش خلاقیت

پرورش خلاقیت در کودکان یکی از مهم ترین اهداف آموزش و پرورش در سطح جهانی به شمار می رود. در ایران نیز، با توجه به تغییرات نوین در رویکردهای آموزشی، توجه به خلاقیت و نحوه پرورش آن در کتاب های درسی ابتدایی بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. این تحقیق با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی ابتدایی از منظر پرورش خلاقیت انجام شده است. برای این منظور، کتاب های درسی مقاطع مختلف دوره ابتدایی به ویژه در دروس فارسی، ریاضی، علوم و هنر بررسی و تحلیل شدند. روش شناسی این تحقیق از نوع تحلیل محتوای کیفی است که با استفاده از چارچوب نظری خلاقیت تورنس و آمابیل، به ارزیابی میزان تاثیرگذاری محتواهای درسی بر خلاقیت دانش آموزان پرداخته شده است (Torrance, ۱۹۷۴). نتایج نشان داد که در کتاب های درسی ابتدایی، عناصری چون فعالیت های گروهی، حل مسئله، و ایجاد فضاهای خلاقانه برای تفکر وجود دارد، اما این موارد به طور محدود و غالبا در چارچوب های تعیین شده مطرح شده اند. همچنین، برخی دروس مانند هنر و زبان فارسی نسبت به دروس دیگر ظرفیت های بیشتری برای پرورش خلاقیت دارند. با این حال، ضعف هایی در ترغیب دانش آموزان به تفکر خلاقانه و نوآوری مشاهده شد. در نهایت، پیشنهادهایی برای تقویت پرورش خلاقیت در کتاب های درسی ابتدایی ارائه شده است (Amabile, ۱۹۹۶).

کلیدواژه ها:

پرورش خلاقیت ، کتاب های درسی ابتدایی ، تحلیل محتوا ، آموزش و پرورش ، نوآوری