شیوه های عملی ارتقاء اخلاق خوش رفتاری بر اساس روایات

اخلاق خوش رفتاری از بنیادی ترین مولفه های معنوی و اجتماعی در سنت اسلامی و فرهنگ ایرانی تلقی می شود؛ به گونه ای که پیامبر اکرم (ص) غایت بعثت خویش را «تکمیل مکارم اخلاق» معرفی می نماید. آموزه های اسلامی، به ویژه روایات اهل بیت (ع)، بستر پرورش و ارتقای رفتار نیکو را نه تنها در سطح فردی، بلکه در روابط اجتماعی گسترش داده و شیوه هایی دقیق و عملی برای تحقق این مهم ارائه نموده اند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و بر پایه بازخوانی متون روایی، به تبیین مولفه ها و راهکارهای عملی ارتقای اخلاق خوش رفتاری می پردازد. یافته ها نشان می دهد که ارزش هایی چون نرم خویی، تبسم، آغازگری در سلام، عفو و گذشت، رعایت انصاف و عدالت، دوری از عیب جویی و بدگویی، ابراز محبت و توجه به شخصیت و احساسات دیگران، شاخصه هایی هستند که در آموزه های روایی برای ارتقای سطح خوش رفتاری توصیه شده است؛ همچنین به نقش تشویق، قدردانی و کنترل خشم تاکید می شود. علاوه بر این، روایات ضمن ارائه الگوهای رفتاری، موانع خوش رفتاری همچون تکبر، حسادت، عجله در قضاوت و بی توجهی به حق دیگران را نیز تبیین نموده اند. بررسی تطبیقی این آموزه ها با چالش های اخلاقی امروز نشان می دهد که بهره گیری از شیوه های عملی ارائه شده در روایات، زمینه ساز ارتقای روابط انسانی، کاهش آسیب های اجتماعی و تعمیق معنویت خواهد بود. بدین ترتیب، تکیه بر متون روایی و استخراج شیوه های اجرایی از آن ها، رویکردی راهگشا و قابل تحقق در مسیر تهذیب اخلاق و بهسازی رفتار اجتماعی به شمار می آید.کلمات کلیدی: اخلاق ، خوش رفتاری ، روایات ، شیوه های عملی ، ارتقای رفتار اجتماعی .