بررسی سقوط تعهدات تخییری در نظام حقوقی ایران

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 25

فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

HLSPCONF10_031

تاریخ نمایه سازی: 11 تیر 1404

چکیده مقاله:

تعهد زمانی تخییری است که موضوع آن شامل اشیا و یا امور متعددی باشد. انتخاب و انجام یکی از موضوعات، ذمه متعهد را بری می کند. حق انتخاب اگرچه حق است، ولی قابل اسقاط نیست و صاحب حق برای اعمال آن اجبار دارد و در صورت امتناع از اعمال آن، طرف دیگر اجرای اجباری آن را از دادگاه مطالبه می کند و با استناد به قاعده 'الحاکم ولی الممتنع' دادگاه خود دست به انتخاب می زند. حق انتخاب یک اختیار برای دارنده آن است تا هر موضوعی را انتخاب کند؛ اگرچه برای جریان یافتن تعهد، او به این انتخاب ملزم است. با تصرفات مالکانه متعهد بر موضوعات تعهد ویا تلف موضوعات به تقصیرمتعهد، با انتخاب موضوع تلف شده از سوی متعهدله ذوالخیار، متعهد باید بدل بپردازد و یا موضوع باقیمانده منتخب را ایفا کند. متعهدله ذوالخیار، با انتخاب موضوعی که متعهد در آن تصرفات مالکانه داشته، او را ملزم به پرداخت بدل وجبران خسارت می نماید. اگر پیش از انتخاب، تلف در موضوعات به تقصیر متعهدله ذوالخیار باشد، اولین تلف به مثابه اعمال حق انتخاب بوده و پایان تعهد است‎‎‎. هر تصرف حقوقی بر موضوعات از سوی متعهدله ذوالخیار، اعمال حق انتخاب است و اگرمتعهد ذوالخیارباشد با انتخاب موضوع تلف شده، تعهد خاتمه می‎یابد و یا با انتخاب موضوع باقیمانده، همان را ایفا می‎کند‎ و خسارات ناشی از موضوعات تلف شده را از متعهدله مطالبه می‎کند‎.. متعهدله با ابراء هر موضوعی، به تعهد خاتمه می‎‎دهد و اگر متعهد ذوالخیار باشد، می‎تواند‎ با انتخاب موضوع ابراء شده، به تعهد بدون هیچ عمل و دشواری پایان دهد‎‎‎ و اگر متعهدله ذوالخیار، دینی مشابه یکی از موضوعات تعهد تخییری که به ذمه متعهد است، داشته باشد؛ تهاتر صورت می گیرد. ولی اگر حق انتخاب با متعهد باشد؛ نمی‎توان حق انتخاب او را نادیده گرفت؛ مگر موضوع انتخابی او در مقابل دین متعهدله قرارگیرد، تهاتر صورت می گیرد و تعهد پایان می‎یابد‎‎‎.

نویسندگان

فاطمه رفیعی کشتلی

مربی گروه حقوق، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران