بررسی تاثیر محرومیت های اجتماعی بر دانش آموزان

پژوهش حاضر با هدف بررسی عمیق و چندجانبه تاثیر محرومیت های اجتماعی بر دانش آموزان انجام شده و می کوشد ابعاد فردی، آموزشی، روانی، خانوادگی و اجتماعی این پدیده را به روش تحلیلی و توصیفی واکاوی کند. محرومیت اجتماعی، که عموما ناشی از عواملی همچون فقر اقتصادی، تبعیض های قومی و جنسیتی، کمبود امکانات فرهنگی و رفاهی، طرد اجتماعی و عدم دسترسی به منابع حمایتی مناسب است، پیامدهای گسترده ای بر زندگی دانش آموزان به جا می گذارد. این نوع محرومیت ها تنها به حیطه معیشت یا آموزش محدود نمی شوند، بلکه به جهات نامحسوس تری چون عزت نفس، خودپنداره و انگیزه ی تحصیلی دانش آموزان نیز آسیب وارد می کند.یافته ها نشان می دهد دانش آموزانی که با محرومیت های اجتماعی مواجه اند، در ابعاد تحصیلی دچار افت محسوس عملکرد، کاهش علاقه به تحصیل، ترک تحصیل زودهنگام و عدم تجربه فرصت های برابر می شوند. از منظر روان شناختی، افزایش احتمال بروز افسردگی، اضطراب، ناامیدی و اختلالات رفتاری، از جمله پیامدهای شایع محرومیت اجتماعی در میان دانش آموزان است. در بعد اجتماعی، این دانش آموزان غالبا با احساس طرد، کاهش مشارکت اجتماعی، کاهش انسجام گروهی و افزایش رفتارهای ضد اجتماعی روبرو می شوند. هم چنین، محرومیت سبب ایجاد ذهنیت قربانی در فرد می شود و او را از لحاظ اعتمادبه نفس و نگاه مثبت نسبت به آینده، تضعیف می کند.مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط خانواده و مدرسه بیانگر آن است که دانش آموزان محروم اغلب به دلیل مشکلات خانوادگی و کمبود حمایت عاطفی یا فرهنگی، فرصت های رشد همه جانبه را از دست می دهند. این عوامل در نهایت می توانند منجر به چرخه ای از بازتولید فقر و محرومیت نسلی شوند. سامانه آموزشی نیز ممکن است با نبود سیاست های جبرانی، فاصله طبقاتی و اجتماعی را تشدید کند.از مهم ترین نتایج پژوهش آن است که مقابله اصولی با ریشه های محرومیت اجتماعی، نیازمند اقدامات هماهنگ در سطوح سیاست گذاری آموزشی، خدمات حمایتی اجتماعی، توانمندسازی خانواده ها و فرهنگ سازی است. در مجموع، محرومیت اجتماعی نه تنها مانعی جدی بر سر راه شکوفایی علمی و فردی دانش آموزان محسوب می شود، بلکه آسیب شناسی جدی پویایی های اجتماعی و آینده هر جامعه را نیز به دنبال دارد. توجه به این مسئله و تدوین راهبردهای جامع مداخله ای می تواند مسیر تحول واقعی در آموزش و عدالت اجتماعی را فراهم آورد.

کلیدواژه ها:

محرومیت ، اجتماعی ، دانش آموزان ، عملکرد تحصیلی