نقش آزمایشگاه در تعمیق یادگیری مفاهیم شیمی: رویکردی فعال برای تدریس اثربخش در دبیرستان

هدف این پژوهش بررسی نقش آزمایشگاه در تعمیق یادگیری مفاهیم شیمی با تاکید بر رویکردی فعال و اثربخش در تدریس درس شیمی در مقطع دبیرستان است. این مطالعه از نوع توصیفی–تحلیلی و با رویکرد کاربردی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل دبیران شیمی و دانش آموزان پایه دهم و یازدهم دبیرستان های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۳–۱۴۰۲ بود. نمونه گیری به روش خوشه ای چندمرحله ای انجام گرفت و داده ها از طریق دو پرسش نامه محقق ساخته برای معلمان و دانش آموزان جمع آوری شد.یافته ها نشان داد که استفاده مستمر و هدفمند از آزمایشگاه در فرآیند تدریس شیمی تاثیر چشم گیری در درک مفاهیم علمی، افزایش علاقه مندی به درس، و ارتقای مهارت های تحلیلی دانش آموزان دارد. دانش آموزانی که مشارکت فعال در فعالیت های آزمایشگاهی داشتند، در مقایسه با دیگران، درک عمیق تر و نگرش مثبت تری نسبت به درس شیمی از خود نشان دادند. با این حال، موانعی همچون کمبود تجهیزات، زمان محدود و عدم آموزش تخصصی معلمان، باعث کاهش بهره برداری از ظرفیت های آزمایشگاه شده است.نتایج پژوهش تاکید می کند که آموزش عملی باید به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند یاددهی–یادگیری شیمی در مدارس دیده شود. توجه به زیرساخت ها، برنامه ریزی آموزشی منسجم و توانمندسازی دبیران از جمله الزامات تحقق این هدف است.واژگان کلیدی: یادگیری فعال، آموزش شیمی، آموزش عملی، آزمایشگاه، دبیرستان، تدریس اثربخش، درک مفاهیم شیمی.