بررسی فاکتورهای ارزیابی ریسک به روش JHA (مطالعه موردی: واحد تعمیرات شاسی و ساخت معدن سنگ آهن جلال آباد)

امروزه مدیریت ریسک در محیط های صنعتی و معدنی به عنوان یکی از ارکان اساسی پایداری عملیاتی و ارتقای سلامت نیروی انسانی شناخته می شود. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و ارزیابی سیستماتیک مخاطرات شغلی در واحد تعمیرات و ساخت معدن سنگ آهن جلال آباد با بهره گیری از روش تحلیل خطرات شغلی (Job Hazard Analysis – JHA) است. این روش به واسطه رویکرد ساختاریافته خود، امکان بررسی دقیق فعالیت های کاری، شناسایی ریسک های بالقوه و طراحی اقدامات کنترلی متناسب با ماهیت هر خطر را فراهم می سازد. در این مطالعه، پنج شغل پرتکرار و حساس شامل جوشکاری، فرزکاری، برشکاری، گوج زنی و تراشکاری مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا خطرات مرتبط با هر فعالیت به صورت کیفی و کمی شناسایی گردید و سپس با محاسبه شاخص های شدت، احتمال و پیامد، سطح ریسک فعالیت ها در دو وضعیت پیش از کنترل و پس از اعمال اقدامات کنترلی محاسبه شد. نتایج نشان داد که در اکثر موارد، سطح ریسک پس از مداخله به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. مهم ترین عوامل کاهش دهنده ریسک شامل استفاده از تجهیزات حفاظت فردی استاندارد، آموزش ایمنی رفتاری، بهینه سازی شرایط ارگونومیک و استقرار تهویه موضعی بودند. با این وجود، برخی ریسک ها نظیر تماس با قوس الکتریکی، پرتاب قطعه در حال چرخش و خطر انفجار گاز، حتی پس از اعمال کنترل ها، در سطح نسبتا بالا باقی ماندند و نیازمند راهکارهای مدیریتی پیشرفته و اقدامات مهندسی تکمیلی هستند.یافته های این پژوهش موید اثربخشی بالای روش JHA در کاهش ریسک های شغلی و بهبود فرهنگ ایمنی در محیط های پرخطر است و استفاده از آن به عنوان یک ابزار تصمیم سازی کلیدی در سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ریسک ، JHA ، تعمیرات شاسی ، معدن سنگ آهن