ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه شهری با بهره گیری ازرویکرد تصمیم گیری چند معیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:شهر قمصر کاشان)

با توجه به رشد شهر و شهرنشینی که از پیامد های آن می توان به افزایش جمعیت و نیاز انسان به زمین برای سکونت اشاره کرد، داشتن یک برنامه ی توسعه درست و علمی امری ضروری می باشد. از مهم ترین برنامه های توسعه شهری و اصول آمایش سرزمین، توجه به توان و پتانسیل سرزمین و مکان یابی بهینه است بطوری که کمترین خسارت و زیان به محیط وارد شود و بهترین بهره روی را برای ساکنان شهر داشته باشد. از این رو مطالعه ی توان اکولوژیکی در جهت توسعه شهری در شهر قمصر با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط زیست محیطی حساس و وابستگی اقتصادی منطقه به منابع طبیعی، امری ضروری است. هدف این پژوهش، ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه شهری در شهر قمصر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بوده است. برای این منظور، ابتدا نه معیار موثر که شامل شیب، ارتفاع، جهت شیب، سنگ مادر، سازند زمین شناسی، کاربری اراضی، فاصله از معابر، فاصله از رودخانه و فاصله از مراکز خدماتی شناسایی و لایه های اطلاعاتی مرتبط تهیه شد. سپس برای استاندارد سازی لایه ها، از توابع فازی استفاده شد و برای وزن دهی به معیار ها از روش AHP به کار گرفته شد در نهایت نیز، نقشه نهایی توان اکولوژیکی منطقه تولید شد. نتایج نشان داد که بخش عمده ای از اراضی شهر قمصر، معادل ۴,۲،۰۰۴،۲ هکتار (۹۹.۹۹۹٪)، در طبقه مناسب برای توسعه شهری قرار دارند. در مقابل، تنها ۴۲ هکتار به صورت متوسط در حاشیه شهر و ۴ هکتار در طبقه نامناسب شناسایی شد که عمدتا در بخش جنوب و جنوب شرقی قرار دارند که اغلب به دلایل زیست محیطی یا محدودیت های طبیعی مانند شیب تند یا نوع سازند زمین و ارتفاعات محدود شده اند. بر اساس این یافته ها، قمصر از پتانسیل بالایی برای توسعه پایدار برخوردار است، به شرط آنکه گسترش شهری در چارچوب ملاحظات اکولوژیکی صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

AHP ، قمصر ، توان اکولوژیک ، مکان یابی