مدل سازی و بهینه سازی فرآیندهای نگهداری فضای سبز شهری ایلام با استفاده از تکنیک های تحقیق در عملیات

امروزه مدیریت و نگهداری بهینه فضای سبز شهری به عنوان یکی از مهم ترین عوامل ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان و پایداری زیست محیطی در شهرها مطرح است. با توجه به توسعه سریع شهر ایلام و افزایش نیاز به خدمات مطلوب فضای سبز، ضرورت دارد که فرآیندهای نگهداری نظیر آبیاری، کاشت، هرس، کوددهی و کنترل آفات به صورت علمی، ساختارمند و مبتنی بر تحلیل های دقیق مدیریت شوند. پژوهش حاضر با هدف مدل سازی و بهینه سازی فرآیندهای نگهداری فضای سبز شهری ایلام با بهره گیری از تکنیک های تحقیق در عملیات انجام گرفته است. در این راستا، ابتدا وضعیت فعلی فرآیندهای نگهداری از طریق جمع آوری داده ها، مشاهده میدانی و مصاحبه با مدیران، کارگران و کارشناسان فضای سبز شهرداری شناسایی شد. سپس، با ترسیم جریان فعالیت ها، نقاط گلوگاهی و فرصت های کاهش هزینه و زمان، نقاط بهبود اولیه تعیین گردید. در گام بعد، با بهره گیری از روش های مدل سازی ریاضی و تکنیک های تحقیق در عملیات نظیر برنامه ریزی خطی، زمان بندی پروژه (PERT/CPM)، مدل های صف، و تخصیص منابع، مدل های بهینه تخصیص منابع انسانی، ماشین آلات و منابع آبی برای سناریوهای مختلف نگهداری تدوین شد. مدل ها با توجه به محدودیت های بودجه ای و امکانات موجود شهرداری، برای بیشینه سازی کارایی و کمینه سازی هزینه ها بهینه سازی گردیدند. نتایج شبیه سازی و حل مدل های پیشنهادی نشان داد که با اجرای برنامه ریزی خطی مناسب، امکان کاهش هزینه های عملیات نگهداری تا ۳۰ درصد نسبت به وضعیت فعلی وجود دارد. همچنین، استفاده از الگوریتم تخصیص بهینه منابع سبب افزایش کارایی نیروی انسانی و کاهش زمان انجام فعالیت ها در دوره های اوج کاری می شود. ارزیابی مقایسه ای نشان داد که استقرار این رویکرد علمی نسبت به روش های سنتی مدیریت فضای سبز، منجر به رضایت بیشتر کارکنان، افزایش کیفیت فضای سبز، و صرفه جویی قابل توجه در منابع می گردد. در پایان، پیشنهادهایی علمی برای استمرار بهبود فرآیندها، استفاده از فناوری های نوین و توسعه آموزش های تخصصی به مدیران و کارکنان فضای سبز شهرداری ایلام ارائه شده است. این پژوهش می تواند الگوی مناسبی برای سایر شهرها جهت ارتقاء بهره وری خدمات فضای سبز و بهبود نظام نگهداری ارائه کند و نقش مهمی در ارتقاء استانداردهای زیست محیطی و رضایت شهروندان داشته باشد.

کلیدواژه ها:

مدل سازی ریاضی ، بهینه سازی ، تحقیق در عملیات ، نگهداری فضای سبز ، شهرداری ایلام ، برنامه ریزی خطی ، زمان بندی پروژه PERT/CPM ، تخصیص منابع ، شبیه سازی ، کارایی عملیاتی ، مدیریت شهری ، صرفه جویی هزینه ، رضایت شهروندان