چگونه توانستم نگرش نادرست دانش آموزان ابتدایی را نسبت به فرهنگ غرب تغییر دهم؟

در دنیای امروز که ارتباطات جهانی از طریق رسانه ها، فضای مجازی، ماهواره ها و شبکه های اجتماعی به شکل چشمگیری گسترش یافته، دانش آموزان مقطع ابتدایی نیز تحت تاثیر مستقیم و غیرمستقیم فرهنگ های گوناگون به ویژه فرهنگ غرب قرار گرفته اند. در جریان کارورزی و تدریس در پایه چهارم دبستان، مشاهده شد که برخی از دانش آموزان نگرش هایی نادرست و گاه افراطی نسبت به فرهنگ غربی داشتند؛ نگرش هایی که یا با تقدس سازی غیرواقعی از مظاهر غربی همراه بود و یا با نفرت کورکورانه نسبت به هر آنچه غیرایرانی است.هدف از این اقدام پژوهی، بررسی علل این نگرش های نادرست، شناسایی منابع تاثیرگذار (از جمله تلویزیون، اینترنت، خانواده و همسالان) و سپس طراحی و اجرای راهکارهایی آموزشی و تربیتی برای اصلاح این نگرش ها بود. برای تحقق این هدف، از روش های کیفی مانند مشاهده ی رفتاری، گفت وگو با دانش آموزان، مصاحبه با والدین و تحلیل محتوای یادداشت های روزانه ی دانش آموزان استفاده شد.در گام اجرا، فعالیت هایی همچون برگزاری گفت وگوهای آزاد هدایت شده درباره فرهنگ ها، نمایش فیلم های مقایسه ای، تحلیل پیام های پنهان در تبلیغات، و تولید محتوا توسط خود دانش آموزان درباره فرهنگ ایرانی-اسلامی و سایر فرهنگ ها انجام شد. همچنین، به دانش آموزان آموخته شد که فرهنگ غربی را نه به عنوان یک «دشمن» و نه به عنوان یک «الگوی برتر» بلکه به عنوان مجموعه ای از نقاط قوت و ضعف همچون هر فرهنگ دیگری ببینند.نتایج به دست آمده از ارزیابی فعالیت ها نشان داد که پس از گذشت چند هفته، سطح آگاهی، تفکر انتقادی و توانایی تحلیل فرهنگی در دانش آموزان به شکل چشمگیری افزایش یافت. دانش آموزان توانستند با نگاهی بازتر، منطقی تر و تحلیل گرانه تر به مقوله فرهنگ ها بنگرند و از تعمیم های نادرست پرهیز کنند. در نهایت، این پژوهش نشان داد که آموزش فرهنگ پذیری آگاهانه، به ویژه در سنین پایین، می تواند نقش موثری در تربیت شهروندانی پرسشگر، واقع نگر و هویت دار ایفا کند.

کلیدواژه ها:

فرهنگ غرب ، نگرش نادرست ، آموزش ابتدایی ، تحلیل فرهنگی ، فرهنگ پذیری ، تفکر انتقادی ، آموزش هویت ، مقایسه فرهنگی ، اقدام پژوهی ، تربیت رسانه ای ، سواد فرهنگی