آنالیز میکروسکوپ الکترونی کاه گندم عمل اوری نشده و پرتوتابی شده با پرتو بیم الکترون پیش و پس از انکوباسیون میکروبی در شکمبه گوسفند

هدف: افزیش هضم پذیری الیاف مواد خشبی در شکمبه و در کل دستگاه گوارش دام ها برای بهبود بهره وری از منابع خوراکی اهمیت زیادی دارد. یکی از روش ها برای این منظور پرتوتابی بیم الکترون است. برای یافتن دلیل افزایش هضم¬پذیری در این روش، وضعیت ساختاری مواد خشبی قبل و بعد از عمل آوری و همچنین طی انکوباسیون در شکمبه دام های نشخوارکننده لازم است با میکروسکوپ الکترونی بررسی شود. پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثر پرتو الکترون بر ساختار میکروسکوپی الیاف کاه گندم، فراوانی نسبی باکتری های فیبرولیتیک و مقدار هضم پذیری در کل دستگاه گوارش گوسفند انجام شد. مواد و روش ها: نمونه های کاه گندم مورد پرتوتابی بیم الکترون با قدرت پرتو الکترون ۱۰ مگا الکترون ولت و جریان باریکه الکترون ۶ میلی آمپر با دوزهای ۲۵۰ و ۵۰۰ کیلوگری قرار گرفتند. نمونه ها درون کیسه نایلونی ریخته شد و در شکمبه به مدت ۱۲ ساعت در معرض میکروب ها قرار گرفت. ساختار دیواره سلولی قبل و بعد از پرتوتابی و همچنین قبل و بعد از انکوباسیون در شکمبه با میکروسکوپ الکترونی نگاره تصویربرداری و آنالیز شد. فراوانی نسبی باکتری های هضم¬کننده الیاف با تکنیک واکنش زنجیره ای پلیمراز و الکتروفورز افقی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج: فراوانی نسبی رومینوکوکوس فلاوفاسینس و فیبروباکتر سوکسینوژنز در شکمبه با پرتوتابی کاه گندم افزایش معنی داری نشان داد (۰۵/۰P). پرتوتابی الکترون سبب افزایش (۰۵/۰P<) قابلیت هضم ماده خشک کاه گندم شد و با افزایش دز پرتوتابی این افزایش بیشتر بود (۰۵/۰P<)، به نحوی که دز ۵۰۰ کیلوگری بیشترین تاثیر را در افزایش قابلیت هضم ماده خشک کاه گندم داشت. بنابر نتایج میکروسکوپ الکترونی نگاره، افزایش دوز بیم الکترون سبب تخریب بیشتر ساختارهای دیواره سلولی و افزایش نفوذپذیری باکتری های فیبرولیتیک در بخش های درونی ساختار مواد خشبی می شود. افزایش نفوذپذیری باکتری های هضم کننده الیاف در نهایت سبب افزایش دسترسی به سوبسترا و افزایش فراوانی نسبی باکتری ها و هضم بهتر الیاف شد. نتیجه گیری: پرتوتابی بیم الکترون در دوز ۲۵۰ کیلوگری می تواند سبب تغییر ساختار دیواره سلولی و بهبود هضم پذیری کاه گندم شود. افزایش دوز به ۵۰۰ کیلوگری سبب بیشتر شدن به هم ریختگی ساختار دیواره سلولی، افزایش فراوانی نسبی باکتری های فیبرولیتیک و افزایش هضم پذیری کاه گندم می شود.

کلیدواژه ها:

پرتوتابی ، بیم الکترون ، باکتری های فیبرولیتیک ، هضم پذیری ، دیواره سلولی