مقایسه اهداف حرفه ای و فردی در برنامه درسی دوره ابتدایی

برنامه درسی دوره ابتدایی به عنوان نخستین و بنیادی ترین مرحله از نظام آموزش رسمی، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری شخصیت، نگرش ها و مهارت های پایه ای دانش آموزان دارد. در این میان، اهداف برنامه درسی به عنوان جهت دهنده های اصلی فرآیند یاددهی-یادگیری، به دو دسته کلی اهداف حرفه ای و اهداف فردی تقسیم می شوند. اهداف حرفه ای ناظر بر تربیت نیروی انسانی کارآمد، آماده سازی دانش آموزان برای ایفای نقش های اجتماعی و اقتصادی آینده، و پاسخگویی به نیازهای بازار کار و توسعه ملی هستند. در مقابل، اهداف فردی بر رشد همه جانبه شخصیت، پرورش استعدادهای فردی، خودآگاهی، خلاقیت و رضایت درونی دانش آموزان تمرکز دارند. این مقاله با رویکردی تحلیلی و تطبیقی، به بررسی و مقایسه این دو نوع هدف در برنامه درسی دوره ابتدایی می پردازد. یافته ها نشان می دهد که در بسیاری از نظام های آموزشی، از جمله ایران، تمرکز بیش از حد بر اهداف حرفه ای، موجب غفلت از نیازهای فردی و روانی دانش آموزان شده و در نتیجه، کاهش انگیزش، خلاقیت و رضایت تحصیلی را به دنبال داشته است. در مقابل، نظام هایی که توازن مناسبی میان اهداف حرفه ای و فردی برقرار کرده اند، توانسته اند محیط های یادگیری اثربخش تری ایجاد کنند و دانش آموزانی با هویت پایدار، مهارت های اجتماعی قوی و آمادگی برای زندگی در دنیای پیچیده امروز تربیت نمایند. در این مقاله، با بهره گیری از منابع علمی جدید داخلی و خارجی، به تحلیل ابعاد مختلف این دو نوع هدف، چالش های موجود در تلفیق آن ها، و راهکارهایی برای طراحی برنامه درسی متوازن پرداخته شده است. در پایان، پیشنهادهایی برای بازنگری در سیاست های برنامه ریزی درسی ارائه شده است که می تواند به ارتقای کیفیت آموزش ابتدایی و تحقق اهداف تربیتی جامع کمک کند.

کلیدواژه ها:

برنامه درسی ، اهداف حرفه ای ، اهداف فردی ، آموزش ابتدایی ، رشد همه جانبه.