متالوژنی کانسارهای مس مانتو در شمال غرب و غرب بردسکن، خراسان رضوی با نگاهی ویژه به مجموعه کانسارهای مس نسیم، مس سرخ و مس زرمهر

مجموعه معادن مس نوع مانتو کمربند متالوژنی بردسکن- درونه در شمال­ غرب و غرب شهرستان بردسکن، استان خراسان رضوی واقع شده است. محلول گرمابی شیمی خاص دارد، غنی از مس است و در مقایسه با کانسارهای مس پورفیری، IOCG و سرب و روی ماسیوسولفید، فقیر از طلا، نقره، سرب و روی، آهن و سیلیس است. درک اشتباه از شیمی محلول و هم یافت موجب به چالش کشیدن منشا عناصر می ­شود. غالب واحدهای این کمربند سنگ ­های آتشفشانی ترشیاری با طیف ترکیبی بازالت، آندزیت ­بازالت، تراکی ­آندزیت و آندزیت هستند که با واحدهای رسوبی و رسوبی تبخیری همچون کنگلومرا، سنگ ­آهک، سیلتستون و مارن ­های گچی همراه شده اند. در منطقه مورد بررسی، بیش از ده معدن فعال وجود دارد. میزبان اصلی کانه ­زایی در کانسارهای نوع مانتوی این منطقه کنگلومراست. کنگلومرا بانک اطلاعاتی و گنجینه ­ای است که قطعه های تشکیل ­دهنده آن، هم حاوی اطلاعاتی از واحدهای سنگی، دگرسانی و کانه ­زایی قبل از تشکیل است و هم به واسطه تخلخل، محیطی مناسب برای تشکیل کانسار فراهم کرده است. کنگلومرا از نظر اندازه قطعه ها، جنس قطعه ها و سیمان متفاوت است. مهم ترین کانی سولفیدی کالکوسیت است. دگرسانی ­های متنوعی در منطقه و در طول زمان­های مختلف شکل گرفته است. این دگرسانی ها در دو گروه و دست کم سه مرحله زمانی قابل بررسی هستند: گروه اول، دگرسانی­ هایی که قبل از تشکیل کنگلومرا ایجاد شده است. گروه دوم شامل دگرسانی­ هایی می ­شود که بعد از تشکیل کنگلومرا و به ویژه دگرسانی ­هایی که هم ­زمان و مرتبط با کانه ­زایی ایجاد شده­اند.

کلیدواژه ها:

کنگلومرا ، منشا عناصر ، شیمی محلول ، دگرسانی ، بردسکن